W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 21.01.2014
NIEMIŁOSIERDZIE rzecz. n
Słowniki:
SStp, SXVI, L (; pod: miłosierdzie; XVII), SWil, SW, SJP notują
Kn, T nie notują
Formy: lp M. niemiłosierdzie; D. niemiłosierdzia; B. niemiłosierdzie; Ms. niemiłosierdziu; ~ lm M. niemiłosierdzia
Znaczenia:
»brak miłosierdzia, okrucieństwo; okrutny uczynek«: [...] te okrucieństwá ktore nád pácholikiem czyni żołnierz/ te niemiłosierdzia lub czásem zdádzą się máłe/ iáko to porzucić chorego/ iednák woyská wielkie gubią. BirkNiedz 110. [...] kiedy mię Pan Bog tym skarze/ że sługá moy Rothmistrzem będzie/ á Rothmistrz sługą/ odda mi pewnie to niemiłosierdzie; y ták się też zemną obeydzie iáko ia z nim. BirkNiedz 112. unbarmherssigkeit niemiłosierdzie immisericordia KusWeg M3v. A ten sługá dzisieyszy maiąc sobie odpuszczony dług od Paná swoiego/ niechciał dáleko mnieyszey summy odpuścić towárzyszowi swoiemu/ ále go uchwyciwszy zá gárdło dusił/ y dał do więzienia. A Pan też dowiedziawszy się o tákim niemiłosierdziu iego; kazał onego sámego kátom wziąć [...]. StarKaz 531. Ja, widząc niemiłosierdzie panów krakowskich, musiałem to wszytkiemu narodowi objawić [...]. ListSamRzecz 57. Elifaz wyrżuca ná oczy Jobowi niemiłosierdzie, i oppresyą ubogich ludzi [...]. ChrośJob 79. [...] podrzucono nie dawno w Rynku Wárszáwskim niewiniątko iedno, widzieli álbo podobno widzieć mogli dość zamożni Miástá tego Obywátele, żeden się nád nim nie zmiłował [...] Cudzoziemiec ieden [...] hoyną ná wychowánie iego dał, y hoynieyszą ieszcze obiecał Jáłmużnę [...] przydáiąc [...] że poiąc nie mogł tákiego niemiłosierdzia w ludziách nászych [...]. DanOstSwada V, 17. W szkole nic nie pofolgują, Jak dyktują, tak dyktują. Bynajmniej się nie zmiłuje, Co zegarem zawiaduje - Bractwo niemiłosierdzia! MelScholBar II 754.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz miłosierdzie.
Autorka: RB