Słownik XVII wieku

Słowniki:
SXVI (korpus), Kn, T, L (XVI-XVII), SWil, SW, SJP notują
SStp nie notują

Formy: st. równy lp M. m sytny; ż sytna; n sytne; D. m sytnego; ż sytnej; B. m nżyw sytny; N. m sytnym; lm M. mos sytni; B. nmos sytne; N. sytnemi; ~ st. wyższy lp M. m sytniejszy; B. m nżyw sytniejszy; N. m sytniejszym; lm D. sytniejszych; ~ st. najwyższy lp M. m najsytniejszy

Znaczenia:

1. »taki, który zaspokaja głód«: Wyżywienie pospolite w peru iest Máhiz: ktory iednák nierodźi się dobrze w kráinách zimnych/ iákowa iest część kráiu Pásto/ y wszytko Collao: lecz miásto Máhizu máią rozmáite korzenie sytne. BotŁęczRel I 307. [Na wyspach maurskich] iest dostátek ryżu y Sagu; á to iest owoc z pewnych drzew/ ták wielkich iáko są pálmy/ z ktorego czynią mąkę y chleb sporszy y sytnieyszy/ á niż bywa z ryżu. BotŁęczRel II 33. Wierni Páńscy/ y wszelkie Chrystusowe plemię [...] Zwłaszczá/ ktorych obeszły Tryony Sármáckie/ Y sytnym karmią chlebem żyzne niwy Láckie. Potomstwo stárożytnych Chrześciáńskich ludzi/ Posłuchaycie máluczko [...]. RożAPam 1. Sytny/ [...] Satietatem afferens [...] implens facile ventrem. Kn 1094. Tu nam dawał gospodarz na skosztowanie chleba, którego w Indyjej zażywają, jako krupy jakie tylko [...], żadnego smaku nie masz, ale rzecz sytna ma być. GawarDzien 170. Wspólny stół najsmaczniejszy, kawałek chleba w podziale najsytniejszy [...]. MałpaCzłow 249. Ieżeli pochodzi [mdłość] z defektu álimentu, w ten czás Winem dobrym chorego posiláć, polewkámi sytnemi, bulione, etc. CompMed 169. Sytny. fattigend. rassasiant, nourissant, soulant. § chleb każdy iest sytny i posilny; przepiorki są pokarmem sytnym. T III 2228.

◼ Przenośnie: ◼ Kiedy pierwsza krew memi chęciami rzucała, Dziwnie mi swe wygody słodko cukrowała; Ale iż pełne były próżności znikomej, Nigdy nie nasyciły myśli mej łakomej; Dlategoż do sytniejszych potraw myśli głodne Przeniosłem, wzięwszy przedsię dzieła chwały godne. ZimBSiel 114. ◼ [Bóg] opátrzył nam bespieczny/ sytny/ y ná wszytkę drogę dostáteczny posiłek [...]. BujnDroga 171. ◼ To cudowna/ że my zá słowem Boga nászego práwie codziennie tucznym Przenáświętszym Báránkiem/ y sytnieyszym nád wszelką mánnę chlebem Anielskim się pásąc/ głode[m] mrzemy? BujnDroga 227. ◼ A przecię y wzrost nász duchowny/ biednych kárłow nie dochodzi; y przymierzá się rwą/ y postaremu do dawnych sucharow ktore nam nieraz kością wgárdle stały/ po skosztowániu sytnego tego bánkietu/ nieraz porzuconych y omierzionych powrácamy. BujnDroga 228. ◼ A że duszá nászá ták wrodzoną skłonnością/ iáko z nákázáney rozumem według stánu swego w sprawách y postępowániu rady/ y náuki łaknie; przez ktorą by/ y rozumem rozeznáć co prawdá/ co fałsz/ umiáła; y wolą czego chcieć/ czego się strzedz mogła/ oboygu temu czyni dosyć to sytne Pismá S[więteg]o stráwne. BujnDroga 175. ◼ [...] to wiedz zá pewne/ że miedzy náy przedrzednieyszymi przyczynami upádkow twoich tá niepoślednia była zwiędłey nikczemney niestáłości twoiey [...] że zániedbałeś bá zgoła zápomniáłeś/ sytney y bespieczney spiżarni tey. BujnDroga 191.

2. »o człowieku: otyły«: Prawdáć że ci tułowici, nápadáią czasem ná ięzyki, iáki táki go zmáca, choć on temu nie winny, że go Pan Bog ciáłem obłożył, nie idzie mu to z-obżártości, mniey ie, mniey piie, niż drudzy, ále z-przyrodzenia sytny, nie wybiega się iednák od ięzykow ludzkich [...]. MłodzKaz IV, 386.

3. »najedzony«: Tu z kąd te krwawe, strugi się ściágaią Głodni iastrzebi nad nięmi Látáią [...] Tu zas gdzie morze ná zsiadłey krwi siedzą Sytni Sępowie, á przęcie Krew iedzą. OblJasGór 146.

Znaczenia niepewne:

1 lub 2: [Opis kanibalizmu u rdzennych mieszkańców Ameryki] Częstuią ci ludzie dostátecznie więźnie swe poimáne ná woynie: ále potym gdy chcą odpráwowáć iákie święto vroczyste/ wiążą kilką powrozow onego /ktory się im zda tłuścieyszy y sytnieyszy [...]. BotŁęczRel V 85.