W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 10.09.2019
RUMACYJA rzecz. ż
Słowniki:
Kn (rumacyja), T (rumacyja), L (rumacyja; XVII-XVIII), SWil (rumacja), SW (rumacja), SJP (rumacja) notują
SStp, SXVI nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1621-1643
Formy: lp M. rumacyja; D. rumacyi; B. rumacyją; N. rumacyją; Ms. rumacyi; rumacyjej
Znaczenia:
1. »przeprowadzka w terminie nakazanym przez prawo; przenosiny, opuszczanie danego miejsca lub obszaru, w odniesieniu do wojska: ewakuacja, wycofanie się«: Rumácyia/ prowádzęnie od práwá nákázáne [...] Migratio à iudice decreta vel decretoria. Kn 958. Restant teraż [!] do vspokoienia praetensie cudze/ od Dworu Fráncuskiego promowowáne; iáko to Kurfirsztá Kolenskieg[o]/ ktory stára się o rumácyą praesidij z ieg[o] miast Rhimbeyga, y Orsoy: y Xiążęciá Náyburskiego/ ktory się toż dopomaga z Coesfelt swego Miástá. MerkPol 218. Co było, tego niemasz, co dzis iest, nie bedzie, Nie widział swiat dziedzica, wszytko naArendzie, A nato zawsze pomniec, ze bez defalkaty, Co gorsza zezadnymi nie zawarta Laty, Nie Arenda, ale to Rumacya Sama. PotPer 27. Jako też gęsi, kur, kaczek i inszego drobiazgu gruntowego inwentarskiego w tymże dworze górzynskim najmniejszego piórka nie masz, oprócz tych gęsi i kurów, które jmp. Romiszewski przy rumacyi jmp. Moszyńskiej zapłacił. InwKal I 745. Ze mnie smutnego nie wielka pociechá/ że ná eksekwiálną Syná Wm. M. Páná z-páłácu do grobu przybędę rumácyą/ chybá że podzieliwszy się łzámi/ i przyiacielskim żalem/ iákążkolwiek w frásunku folgę Wm. M. Pan mieć będziesz. PisMów II 309. Dokądże Polski świecie/ z Polski powędruiesz? Gdzie się ná Rumácyą/ ták pilno gotuiesz? ŁączZwier C4v. Anioł z raju człowieka na świat, śmierć go z świata Do grobu, z grobu diaboł złego w piekło wmiata. Tak się długo przez różne ręce człowiek warta, Pewnie, że go omyli rumacyja czwarta. PotFrasz1Kuk II 43. Do poduszki, jeśli się układszy na łoże, Wiersze moga posłużyć, człek usnąć nie może, Jeśli, mówię, od młodej żony nie ma przerwy, I to nie takie, ale łaskawszej Minerwy; Jeszcze gorsza, kto pojął babę w rumacyjej: Czytać (mu) niepodobna i spać w dystrakcyjej. PotFrasz5Kuk III 352. Francuzkie Woyska [...] rugować się zaczęły z Mantuanskiego [...] ktora rumacya [...] wkrotce dokończy się. GazPol 1736/93. Do Rumácyi, y przeprowádzenia się z mieyscá ná mieysce, służą [Bliźnięta, Waga, Koziorożec, Ryby] [...]. DuńKal B. DE'LOGEMENT [...] PRZENIESIENIE się z iednego mieszkania gdzieindziey, Rumacya, wyprowadzanie się. DanKolaDyk I, 436. Rumacya, prowadzenie od prawa nakazane. gerichtlich anbefohlene Räumung eines Orts. délogement ordonné par le Iuge. T III 1940.
Przenośnie: Lecz nic nie wątpię ze sámo iuż to nawiętsze cadens in terram granum, moie lubo wotá lubo powinne humanitatis officia poprzedziwszy/ pod ten Wm. M. Páná i Dobrodzieiá Acervum spieszy i iáko destinatam frugibus sedem obiera. Nic nie wątpię/ że vilibus Cereris donis gdzie indziey rumácyą z pod tego ácerwu nákazáwszy/ obfitą dobroczynności swoiey Boskiey intromisyą bráć każe/ à fluctuantem niestáteczney fortuny messem uprzątnąwszy stałe i długowieczne błogosłáwienstwo z-sobą oraz pod ten Brog wnosi. PisMów I 365 [355].
2. »odniesienie, odesłanie, odsyłacz«: [...] Przemysław [Domiechowski] naprzod Przeor Mogilski 1646, á potym Opat Czyrzycki Zakonu Cystercyeńskiego 1672, iest iego, Kazanie pogrzebowe w druku Rumacya do Narożnika. 2do Matka Bolesna, 3tio Ráy zabaw. 4to Práktyka zywey wiáry 1647 in 12. NiesKor II 61.
3. »postępowanie sądowe«: [...] sumę fl. 550 polskich [...] przed urzędem moim położył [...] pokornie prosząc, abym mu mocą urzędu mego na postanowiony ten kontrakt konsens dał i potwierdził i onemu zupełną possessyją i używanie tego młyna z rumacją i intromisją dozwolił. InwPuck 157.
# Użycia metajęzykowe: # Substantiva nomina [...] Rumácya Rumor Sáfir Sákráment [...]. WojnaInst 159-163
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: WM