W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 26.03.2020
RUMIENIDŁO rzecz. n
Warianty fonetyczne: RUMIENIDŁO, *RUMIDŁO
Słowniki:
SStp, SXVI, Kn, T, L (XVII), SWil, SW (rumienidło, rumidło) notują
SJP nie notują
Formy: lp M. rumienidło; D. rumienidła; B. rumienidło; N. rumienidłem; ~ lm D. rumienidł; B. rumienidła // rumidła; N. rumienidłami; Ms. rumienidłach
Znaczenia:
»farba używana przez kobiety do malowania się, rodzaj różu«: Przy wschodzie, którędy miała iść do pokojów swych Hosudaryni, stały Kniaziowa Mścisławska z Szujską, obiedwie w bielidło na palec grube wzmięsz i rumienidło ubrane [...]. NiemPam 44. Tákże Málon ná kęsy vsiekáć/ z limonią wielką świeżą/ korzenia Przestępowego/ korzenia Obrazkow/ to wszystko drobno posiekáć/ w Alembik śklány wsypáć/ mleká słodkiego koziego świeżo wydoionego ná to nálać/ żeby dobrze w nim zágrąznęło/ y w Balneum maris distylowáć/ á tą wodką twarz vmywáć: nie trzebá nad to rumienidłá y bielidłá lepszego. SyrZiel 1185. Bárwiczká/ rumięnidło. Pigmentum [...] Purpurissum [...]. Kn 15. Rumięnidło/ v. Bárwiczká. Kn 955. Arábskich woni wdzięczność podepcemy/ rumienidłá y piżmá wywołamy/ boć te zákrytych biad y smrodow wnętrznych pewne są znáki [...]. KalCuda 126. Toś ty to znać byłá białagłowá dawnych lat, boć się teraz zá nászych lat, ludzie o to nie frásuią, iest teraz dość bielidł, ktore mogą i sadze pobiałkowáć, iest dość rumienidł, przeto też i ludzi málowánych dosyć, oblubienicá tá mowi: nie będę się málowáłá, niech ták będę, iáko mię Bog ztworzył, Nigra sum. MłodzKaz 77. Zdami się że zamężne, ále i wszystkie białogłowy, upomnieć potrzebá, áby obrázu Bożego i dziełá iego, záżywszy żołtey iákiey fárby, álbo czarnego prochu, ábo rumięnidłá, nie psowáły. MłodzKaz I, 173. Choć już będzie lat namniej z osiemdziesiąt miała I choć jej chuda starość ciało poorała, A przecię wódki białe, olejki, rumidła, Spikonardy, perfumy i weneckie mydła Najdziesz u niej niemało, którymi się myje Zmarszczki z czoła rozmyka, a wineczko pije. WierszForBad 169. W jednej minucie w serce krew się wszytka skryje, A w drugiej wszystka na twarz wystąpi przez szyję. Zaś gdy uważa pieczęć i herb i litery, Nad zwyczaj rumienidła nabywa i cery. KorczWiz 42. FAIRE [...] N'AVOIR que faire, N'avoir pas besoin. comme On n'a que faire de blanc ni de vermillon, ni d'autre fard à cet âge. Non istam aetatem oportet pigmentum ullum attingere neque cerussam, neque purpurissum, neque aliam offuciam. Plaut. NIC po czym co się ná nic nie przyda czego iuż cale nie potrzeba; (náprzykład) Iuż w tym wieku nic po bielidłach, nic po rumienidłach [...]. DanKolaDyk II, 7. Barwica, rumienidło, un fard, la coleur. KulUszDyk 4. [...] rumienidło, fard. KulUszDyk 170. Rumienidło. rothe Schmincke. du rouge; fard rouge pour le visage. T III 1941. Y będzie miásto wonnych rzeczy smrod: á miásto pása rozpasánie: á miásto utráfionych włosow (miásto zapráwek) będzie łysiná; á miásto szerokiey száty opasánie worem; á ná mieysce rumienidłá (miásto piękności) ogorzeliná. GdacPan 46. Y Wy/ co się jescze podziśdzień málujecie/ á twarzy wásze bieliczkujecie/ y rumienidłámi brzydkiemi bárwiczkujecie/ Dyjabłu służycie/ etc. GdacPan 52.
Przenośnie: [...] kłamcá ten/ gdy towáry swey mátániny [...] chce zálecić/ osobliwą dáie im sukienkę/ y zkąd inąd wziętym rumieni ie rumienidłem [...]. KalCuda 2.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: WM