W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 04.03.2014
PAPUGA rzecz. ż
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1633
Formy: lp M. papuga; D. papugi; C. papudze; B. papugę; N. papugą; ~ lm M. papugi; D. papug; C. papugom; B. papugi; N. papugami
Znaczenia:
»ptak egzotyczny posiadający zdolność naśladowania ludzkiego głosu; przedmiot w kształcie tego ptaka«: Zegar w złotopiory Podskarbiemu Pápudze: tá z tęgiey sprężyny Wzbiwszy się tarka skrzydły/ quadry y godziny. TwarSLeg 71. Chłopca przez siedm lat bawią samą gramatyką Ktorą iako papuga trzepie bez rozumnie. OpalKSat 44v. Papuga Psitacus. SłowPolŁac 50. Żałobną moje dziewczę przywdziało postawę, straciwszy swe uciechy wszytkie i zabawę; Nie szpaka, nie wiewiórkę, co ma ogon długi, Nie pieska z rękawika, nie mowne papugi Ani wabnego czyża [...] Ale jej chłopiec uciekł. MorszAUtwKuk 89. Dziewczyna, jak prędko postrzegła, Że jej kochana ptaszyna odbiegła, W płacz i lamenty smutne uderzyła [...] Jakich nie pisał Nase dla papugi. MorszAUtwKuk 248-249. Tak pospolicie bywa gdzie się nowa błysnie Do szczęscia okazya, co zywo się cisnie Piszą rymy Papugi, rozprawuią sroki. PotWoj 24. Czasem słonie w Woienne belloardy Juczy Czas odmieniwszy wPysku przyrodzenie Ptasze Dał Srokom y Papugom czwarzyc słowa nasze. PotWoj 43. Czemu papuga słowá ludzkie wyraża? Ma pámięć tego co usłyszáłá, ma też ięzyk sposobny do wyrázania: ále co mowi tego namniey nie rozumie. TylkRoz 125. Czemu Papugá lepiey wyraża słowa ludzkie ániż ine ptastwo? Bo má podobnieyszy ięzyk do ludzkiego, szeroki, gruby, sroka, krucy, y niektorzy inni ptácy máią coś podobnego, dla tego też wyrażać słowá mogą. TylkRoz 174. Co káżdey wrodzona Niewieście ze nic táić nie może y iedná przed drugą Coś máiąc z świegotliwą spolnego pápugą/ [...] oná to wyzionie. TwarSPas 30-31. Kto chce więcey wiedzieć, niech czyta Autorow szeroko o tey chorobie piszczących, y sposoby do leczenia podáiących, tu dość ná pápugę. CompMed 581. Aves Sept. naealia Gadatliwe papugi. MikSil 47. Znayduią się niektore zwierzętá, ktore z náuki formuią wiele słow podobnych mowie ludzkiey: iákie są pápugi, sroki, szpaki. BystrzInfCosm FG1. Papuga ze smelcu, trzymając łezkę diamentową, ażur. WypARzewGęb 232. Iest tam [w Kongo] [...] nie miało Ptástwá, Papug, máłp, y kotow morskich. ChmielAteny II 658. Lubią się Sympatycznie [...] Synogárlice z Papugámi, Kosy y Kwiczoły. ChmielAteny1755 I 507.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorzy: MBM, PK