W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 28.08.2019
*SKATOWAĆ czas. dk
Słowniki:
SXVI, L (XVII-XVIII, pod: Katować), SWil, SW, SJP notują
SStp, Kn, T nie notują
Formy: cz. prze. lm nmos 2. os. skatowałyście; ~ im. uprz. skatowawszy
Znaczenia:
»pobić brutalnie, dotkliwie; bijąc zadać rany, dokonać okaleczeń«:
Rekcja: co
Tak się z nami obiema tego roku sstało: Zdarto nas do koszule, potym grzeszne ciało Haniebnie skatowawszy, gorzej, niż na męce, Za lada co w pogańskie zaprzedano ręce. ZimBSiel 147.
Przenośnie: Gdzie włos powiewny spuszczony z głowy, ozdoba szyje alabastrow[éj]? Gdzie piersi, które śnieg celowały? O grzechy, wyście je skatowały, wyście przebiły ręce i nogi i wytoczyły okup tak drogi, wasze Go ostre zraniwszy strzały wznak położyły, Koronę chwały! MiasKZbiór 99.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
SKATOWANY
im. przym. bier.
Formy: odmiana złożona lp M. m skatowany; n skatowane; D. m skatowanego; B. ż skatowaną; lm D. skatowanych; B. mos skatowanych
Znaczenia:
1. »brutalnie, dotkliwie pobity, okaleczony, poraniony«: Epilog. Uczy, ze matka pańska, swietym dowesela, złym do płaczu okazyią bedzie. Widziec w niebie będą swieci, Bedą y wpiekle przekleci Iako Chry[stus] zkatowany Bronił od grzechowy rany Więc spiewąc [!] będą wybrani Słoncem ze wsząd przyodzieni A przekleci: Cierpiec meki Będą narzekac nawieki Amen A M D G Beateq M: V: Venerationem. KodKon 157. Ty zes, to moie kochanie. Moy oblubience moy Panie Coz to za Lwica sroga. Ciebie ma pociecho droga Tak okrutnie poszarpała. Zem cie załedwie [!] poznała Znam cię iednak moy kochany. same cię wydaią rany. Przyznam ze skatowanego. Wdziecznieysza postac iego To w ciele Swietym Sinosci. są barwą moiey Miłości. KodKon 159. Woláłáby byłá [panna Diana] áby ią zkátowáną y zránioną tám w Klasztorze nákoniec zostáwili/ á niżeli w dom wprowádzili. OkolNiebo 3. Co słysząc Miller srodze rozgniewány, A widząc iáko barzo skátowány, Gdy iuz na mękach więcey nie powieda, Dekret mu czyta, y smierc opowieda. OblJasGór 134. Y nátychmiast bić kazał [król] nágo rozebranych Srodze, ktorych gdy iednák widział skátowánych, Począł w sobie zwierzęcą surowość hámowáć, Y wyrzekł hásło, przestáć zmęczonych kátowáć! DamKuligKról 164. Nad to zwykł się był [Kasper Drużbicki] rozgami smagać, y dwiema żelaznemi grzebieniami ciało szarpać. Odprawiwszy zaś to święte nad sobą morderstwo, obrazki zwłaszcza Ukrzyżowanego Chrystusa, do zkatowanych y krwią pluszczących członkow przykładał. NiesKor II 93.
2.przen. »udręczony moralnie«: DE'CHIRE', m. DE'CHIRE'E, f. part. adject. Laceratus. Laniatus, a , um. Cic. PODARTY POSZARPANY skatowany strapiony. Estre déchiré de doleur. Lacerari dolore. Cic. *Je suis déchiré de chagrin. Lácerat [!] me moeror meus. *Je suis déchiré par les remords de ma conscience. Me conscientiae stimulant. Cic. Srapiony [!] żałością. *Serce skatowane stargane żalem smutkiem. *Sumnienie skatowane zgryźliwością. DanKolaDyk I, 420.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]

Patrz POKATOWAĆ.
Autor: WM