ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO Data ostatniej modyfikacji: 27.05.2019
GUNIA rzecz. ż
Słowniki:
SStp, SXVI, Kn, T, L (XVII-XVIII), SWil, SW, SJP notują
Formy: lp M. gunia; D. gunie; B. gunię; N. gunią; Ms. guni; ~ lm B. gunie; N. guniami; Ms. guniach
Znaczenia:
1. »gruba szorstka tkanina; rodzaj koca, derki; okrycie konia«: Po tych dniách obmywszy wodą ćiepłą z źioły iákiemi pachnącemi wárzoną/ wysusz go/ y prześcierádłem y guniámi przykriy/ dáiąc ieść y pić iákoś zwykł pospolićie/ nie ruszáiąc go do prace áż w Niedźiel cztery ábo pięć. DorHip I Ciijv. Nie legáią ná łożu/ áż kiedy się ożenią/ ále tylo ná kobiercách/ guniách/ y ná śienie: á iest to pospolita y inszym narodom onych bliskim po więtszey częśći. BotŁęczRel I 128. Guniá/ guńká. Gausape [...]. Stragulum villosum, crassum. [...] Gausapina [...] Penula mulonia. Kn 217-218. Guniá/ sukniá gruba z gunié. Penula gausapina [...]. Gausape [...]. Endromis [...]. Kn 218. Gunia Cilicium SłowPolŁac 18. [...] każdy ma swego molá co go gryzie; gryzie mol áxamit, gryzie y gunię, gryzie sobola, gryzie y báraná, ále dopieroż sobola ktorego iakoś od bolu názwano sobol. MłodzKaz II, 25.
2. »proste grube ubranie noszone przez biednych ludzi«: Guniá/ sukniá gruba z gunié. Penula gausapina [...]. Gausape [...]. Endromis [...]. Kn 218. Miásto perfumow uchoway Boż/ bysmy w niewoli pogáńskiey około gnoiu nie robili; miásto opasánia perłowego/ áby nie był łáńcuch żelázny/ miásto kánakow powroz ná szyi; miásto trafionych włosow/ żeby nie byłá głowá po Tatársku wygolona; miásto kábatow z Ambrą/ żeby nie włożono gunie iákiey ná grzbiet. StarKaz 369. Dalibóg, że nie czułem, anim tego słyszał, Bom się zakrył mą gunią i pod niąmem dyszał. DialPańOkoń 245. Drugi, ale już dłuższy i cięższy nierównie, Strach jest straty łaski twej, kto nią gardzi, kto zły, Strach na lewą przenosin rękę między kozły Z prawej, kędy z baranków czarne zdjąwszy gunie, Do niebieskich pałaców w białym weźmiesz runie. PotFrasz2Kuk II 513. Co rozumiesz iák się tám dusze że swymi ćiáły przywitaią? nieszczęsnych potępiencow stradna duszá biorąc ná się ćiáło/ iáko przemierzłą/ brzydką/ z gnoiu wywleczoną gunię/ do niego rzecze. BujnDroga 139. [...] iákoby zdumiáła skłoniwszy się ku niey/ Tyżeś to Pásquáliná w tey wzgárdzoney guni? TwarSPas 111.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz guńka.
Autor: WG