W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 20.02.2015
*STŁUMIĆ czas. dk
Słowniki:
SStp, SXVI (hasło kanoniczne), L (bez cyt.), SWil, SW, SJP notują
Kn, T nie notują
Formy: cz. prze. lp m 2. os. stłumiełeś; stłumiłeś; 3. os. stłumił; ż 3. os. stłumiła; lm mos 3. os. stłumili; ~ cz. przy. pr. lp 3. os. stłumi
Znaczenia:
»zahamować rozwój czegoś, zdławić, zatamować, zgnieść; pokonać, upokorzyć, dać nauczkę«:
Rekcja: kogo co
Dziwuie sie [Dymitr] postępkom/ y ich [Polaków] dzielney sprawie/ Ich wolności/ ich cnocie iák go wnet łáskáwie Prziymuią wswą opiekę á w iego połowie/ Sádzić chcą máiętności/ gárdło y swe zdrowie: A niedziw bo mu Wenus wdzięczności dodáłá/ Przyiemność w oczách iego zacną rozżárzáłá/ Widząc sercá sklonnego do Polakow chęci/ Ktore pisał w Dyáment dla wieczney pámięci: Ze tesz dla nich swe zdrowie ważyć będzie śmiele/ Skąd kolwiek harde pozna ich nieprzyiaciele: Ze Szwedy wiárołomne potęźnie vkroci/ A Polakom ich włości chęrliwie [chętliwie] przywroci. Ze Tátárow drapieżnych stłumi groźne ordy/ Ktorzy w Polskiey Kráinie srogie czynią mordy/ A zá tym Woiewodá w rozsądku dzielnieyszy/ Y iuż między Polaki wszczęściu náyprzednieyszy/ Ták rzec záczął do niego poważnemi słowy: Synu moy nietroszcz więcey frászunkiem swey głowy/ Wiesz kto krzywdy nie lubi/ iest Bog w niebie żywy/ ten twoy stroż y obrońcá w czeczy [rzeczy] spráwiedliwy. JurkHymDym A3v. Pierzchnie z wrzaskiem Tátárzyn/ Grek leniwy snádnie/ Afer nági/ gmin bossy z Egypczykiem padnie Niewolą sie swą stłumi Arábczyk spalony/ Azyátyk roskoszny vstánie zemdlony. JurkWan D. Moiá rádość o ziemię/ y z tryumfem pádnie Poki widzę Swawolą: ktosz ią stłumi rádnie? JurkWan D. Ibery iáko Hystorya pisze/ ták wiele Obeliszkow nád grobem vmárłych stáwiáli/ iák wiele owi vmárli nieprzyiacioł zá żywotá ztłumili. WojszOr 111. Chociasz Woysko straciwszy, uciekł po przegraney, A wzdy od wszytkich stanow mile był witany Ze ostatniey nadzieie o ziemię nie rzuci Pomniąc zekogo wieczor Fortuna zasmuci Tego rano pocieszy: akto dzis zaszumi Iutro go iutro szczęscie, niestateczne stłumi. PotWoj 22. Tedy naprzod Władysław, przy boku Kapłana Ze wszytkiem Duchowienstwem, upadł nakolana Tosz Hetman; toszstarzyzna; Panowie y słudzy Kto tylko był wObozie: iako podciął kosą Wszyscy padną, naziemię: gdy głosem wyniosą Swiętego Ambrozego Xięza hymn wesoły Ciebie Boze chwalimy, zes Nieprzyiacioły Nasze stłumieł, y zepchnął: z nadzieie zawzięty Trzykroc błogosławiony: Trzykroc Panie Swięty. PotWoj 204. Dobra Wolą Bóg ma ku nam/ Pokoj wieczny uczynił sam/ nieprzyjacioły ztłumił Pan. KancPol 282. Krótko mówiąc, gdyby nie chwila wieczorna nastąpiła, ledwie by nie więcej zacnych ludzi ta nieszczęsna stłumiła okazyja, bo się aż pod Jarosławiem wojsko oprzeć musiało i tam do rekollekcyi przyjść zdarzyło. JemPam 143-144. TĘskno żyć dusze moiey w nędznym ciele, Więc z nią w gorżkości rozmowię się śmiele, I rzeknę BOGV: Powiedź mi moy Pánie, Czemu ná zgubne sądzisz mię karanie? A záż to twoiey dobroci przystoi, Zebyś mię stłumił w surowości swoi Rąk właśnych dzieło, zelżywszy szkaradzie, Albo niezbożnych potakiwał radzie? ChrośJob 39. Co ztąd zá korżyść urość może BOGV, Chociażbyś złego prożen był náłogu, Co mu tym przydasz żyiąc niezmazány, I spráwuiąc się bez wszelkiey nagány? Zaliż w boiáżni strofowáć cię będzie, I ná Sąd z tobą poydzie gdzie przed Sędzie? A nie ráczey cię dla twych wielkich złości, I niezliczonych ztłumi niepráwości? ChrośJob 80. Smierć go [umysłu] nie stłumi, Ráná nie záraża [...]. LubSŁapAdw 34.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: WM