W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 04.06.2014
PARALIŻ rzecz. m
Słowniki:
SStp, SXVI, Kn, T, L (XVI, XVII, XVIII), SWil, SW, SJP notują
Formy: lp M. paraliż; D. paraliżu; C. paraliżowi; B. uż. nżyw. paraliż; N. paraliżem; Ms. paraliżu; ~ lm M. paraliże; D. paraliżów; B. uż. nosob. paraliże; Ms. paraliżach
Znaczenia:
»utrata przez organizm możliwości poruszania się , bezwład, porażenie«: Pádáiącey chorobie. [marg.] Káduku. Páráliżu. Szláku y powietrzem náruszonym służy, używaiąc go, od tego wszytkiego záchowuie, piiąc y nácieraiąc nim. SyrZiel 353. Pádáiącey niemocy. Szláku ábo páráliżowi. Pokurczonym. Strętwieniu ábo zmartwieniu [bywa ratunkiem]. SyrZiel 364. Niemasz iuż áni fránce áni páralyżow/ áni kurczu [...] iedno gościec. SykstCiepl 206. Páráliże curować, wzrok ślepy przywracáć/ zaliż y te [cuda] nie tákież? KalCuda d2. Iákoby uleczáły skázy cielesne/ z dzisieyszych ślepych okázuie się/ y wyżey nád Páráliżem záráżonemi/ y wielmi boleiącymi widzielismy. KalCuda 29. Onym [olejkiem] innych wielu/ w chorobách rożnych/ á osobliwie páráliżách y kádukách curował y uzdrawiał. KalCuda 151. A kiedy cię człowiecze niespodzianie postrzelą? [...] á kiedy powietrze ruszy, páráliż zárázi? MłodzKaz II, 319. Wiatr gdy subtelne dmuchnienie, á chyże, Wyśle przez szparę, lub szybę wibitą, wprowadzi prętko zdrowych w páraliże. DrużZbiór 356. Bukwica [...] Głowę y Mozg samym zápachem posila: ná Páráliż, kaduk, y Zołtą nie Moc pomaga, y ná suchoty, z wodą piiąc, od upicia tego dnia prezerwuie, Wzrok czysci. ChmielAteny1755 I 545.
# Użycia metajęzykowe: # Parágraf/ Paragraph[us] [...] Paráliż/ Paralysis, f. SzyrDict 285
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: PK