W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 28.08.2019
DOKOPAĆ SIĘ czas. dk
Słowniki:
SXVI (hasło kanoniczne), Kn, T, L (XVI-XIX), SWil, SW notują
SStp, SJP nie notują
Formy: bezok. dokopać się; ~ cz. prze. lp m 1. os. dokopałem się; 3. os. dokopał się; lm mos 1. os. dokopaliśmy się; ~ cz. przy. pr. lp 3. os. dokopie się; ~ nieos. cz. prze. dokopano się
Znaczenia:
»kopiąc w ziemi natrafić na coś, znaleźć coś«:
Rekcja: czego
Dokopáć się czégo/ Perducere fossas in altitudinem [...] Refodere [...] Si vlli essent inferi, iam illos auaritiae & luxuriae cuniculi refossident, dokopáły/ doszły/ otworzyłyby ie podkopy [...] v. Dobieram. Kn 133. Computatis computandis, defalcatis defalcandis na wszelkie Vnkoszty pewnych 18000 zysku mi się okroic moze co rok. A cosz kiedybysmy się zrzodła dokopali. OpalKListy 190. Tymon kopie długo i już niemal powątpiewa. Alec przecie dokopał się i rzecze: "Czym jest na jawi, czy mnie sen bawi? Coś mi się błysnęło". OpalŁCoś 297. Pycha naprzod dom zbudowała wkturem, Mieszkacby mogła wzgardziwszy namioty, Pycha y Miasta opasała murem, Gdzieby się wszelkie lągnęły niecnoty, Zawarszy iako w iatce: pod ponurem, Ludzi Tyrannem: tustanął wiek złoty, Za niem zelazny zaraz idzie w tropie, Skorosię w ziemi złota swiat dokopie. PotSyl 21. WPadł w doł Lis, gdy się pod niem pierwsze pietro złomi Ták bywa, kogo smáczny, kąsek ułákomi. Dla káczki wpadł w niewolą, nieszczęsna garść pierza, Co zbawiłá wolnośći, swobodnego Zwierzá. Nie dostániesz drábiny, oprocz śmierci samey Ktoraby Lisa z mokrey, mogłá dobyć iámy. Iuż w niey musi iáko bobr, bo trudno wyskoczyć? Poki się nie dokopie grobu, ogon moczyć. PotPocz 105. Czekaiąc proszą śmierci w utrapieniu [...] podobni onym, co ná skarb chciwemi A nie mogą się dokopać go w ziemi [...]. ChrośJob 18. Przeciesz tam Geografow ciekawość Krolestwá Borno y 7. dociekłá Prowincyi, Wielki tu defectus wody, ták dalece, że dni 8. uiechawszy żadnego nie obaczysz źrzodła: choć kopáno studnie, tedy słoney dokopáno się wody [na Saharze]. ChmielAteny II 631. Dokopuię, v.m. F. dokopię. die Erde vollends ausgraben. achever à bécher, à creuser. § dokopię dzisiay rowu tego. dokopać się czego. mit Graben bis an etwas kommen; ausgraben. creuser la terre jusqu'à; déterrer, tirer de terre. § zakopanego skarbu dokopać się nie mogę. T III 242. Ledwiem się dokopał gruntu. Ich habe kaum den Grund der Mauer ergründen können. DobrGram 451.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
*DOKOPANY SIĘ
im. przym. bier.
Formy: odmiana złożona lm Ms. dokopanych się
Znaczenia:
»znaleziony wskutek kopania w ziemi«
Przenośnie: Iáwno tedy iest/ iż to pokázowánie według wszystkich stárych Istorykow/ Ze Iaphetczykowie po wszystkiem świecie, gorę nad wszystkiemi otrzymali: y ze wszelkie bunty Chamianow (prawem Bożem Iadamowi na podbiianie ziemie danem: á od niego przez Setha y Iapheta wziętem) zaraz po śmierci Noego gromić poczęli: y nieprzestali aż ten VIII. Pan świata Egypt, y Azyą podbiwszy, wszystkę ziemię vspokoił) y tym podobnych rzeczy/ nie iest przeciwne Bibliey S. kto ią dobrze uwáży: ále tylko nieznośnem Máchinom ná niedokopánych się fundamentách pomienionych iey słow pobudowánym; pokazuiąc (iák żywą prawdę) kędy ktory z wyliczonych Gen. 10. Iáphetá/ Semá/ y Chámá potomkow osiadł y Pánował. DembWyw 73.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: WM