ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO Data ostatniej modyfikacji: 25.08.2022
ROBIĆ czas. ndk
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1618
Formy:
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: bednarkę robić: ▲ robić bednarstwo: ▲ robić chałupne dni: ▲ kim jako bydlątkiem robić: ▲ o papierowych botach co robić »BOT«:
Związki frazeologiczne: robić jak bestyjami: ◆ co komu czynić na afront, co komu robić na afront, co komu uczynić na afront, co komu wyrabiać na afront »(u)czynić co w celu obrażenia kogo«: Wymawiali mi to ześ to nąm uczynił na affront. PasPam 164v. Kiedy kto dobro nasze bierze i podobno nam to jeszcze na afront robią, wytrwać i ścierpieć niepodobna. SobJListy 62. To wszystko wyrabiał Sapieha na afront Krolowi zaczepiaiąc Koronne Kraje. OtwFDzieje 42.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: dziwy (z kimś) robić (sz. zm.): Co wybuchnęło potym in Publicum co z dobrym Panem robili zadziwy, otym sięnizey napisze. PasPam 233. Ten Francuz, który się był przed dwiema tygodniami obiesił, i po śmierci dziwów robić nie przestaje, z początku bowiem, zaraz pierwszej nocy po obieszeniu, przyszedł był do warty kunickiej około właśnie północka i spytawszy ich o suknie swoje, potem skoczył ku kaplicy i zniknął. SarPam 31. Aże nigdy Koronacyi publiczney nie widzieli Sasi, dziwowali się Ceremoniom, i szpecili Luterania Polaków, mowiąc ze dziwa nie zwyczayne z ich Panem robią - Zona Królewska niechciała z Królem do Polski iechać, niechcąc wiary Luterskiey porzucić [...]. OtwFDzieje 7. ▲ wychodzić coś robić »wyruszać, stawać, stawiać się do jakiejś pracy«: Niemiał wszystkiey Substancyiey tylko iednę wies ale 300 pługow zniey orać wychodziło. PasPam 141. ▲ robić wstyd: Widzi to Hetman że Woysko ucieka, począł zaiezdzac uciekaiących, prosic y modlić, aby sobie y narodowi tego nierobili wstydu [...]. HistBun 25.
Związki frazeologiczne: pojazdami robić (sz. zm.) »wiosłować«: Bywało ięno stanąc spokoynie a poiazdami nierobić to się rozmaitego napatrzył Stworzęnia. PasPam 65v. Dopierosz kiedy się iuz woda poruszy dopiero kiedy weznie ciskac bardzo przeciez iedni robią poiazdami drudzy wodę wylewaią. PasPam 66v. ◆ bokami robić »o człowieku: być skrajnie zmęczonym, wyczerpanym; z trudnością łapać oddech na skutek takiego stanu fizycznego«: Tem czásem Sułtan czynił/ co człowiecze Y co te ziemskie czynić mogły siły: Więcey nie może/ pot z krwią z niego ciecze/ Bokámi robi / y thnie w oney chwili [sułtan zmęczony walką]. TasKochGoff 249. ◆ bokami robić »o człowieku: żyć w biedzie, niedostatku«: Á będzieżli się też godziło nic nie mowiąc, odewsi do wsi włoczyć? bokami robić? nic nie odpowiedziawszy brać? MłodzKaz IV, 170. ◆ cuda robić (sz. zm.) »robić dziwne lub straszne rzeczy«: Iam sobie pił na Fantazyią y czeladzi swoiey dawać kazałęm a potym z piianemi ich Pacholarzami Cuda robili w nos im papier zapalali, wąsy im roznemi rzeczami smarowali. PasPam 229. Niemcy [...] Nawet y po Smierci znimi [Turkami] cuda robili włoczyli passy z nich darli rzemien na potrzeby z tych passow wykrącali. PasPam 267. Cuda robili kozacy nikomu niefolguiąc Białogłowy scinaiąc dzieci rozdzieraiąc y co kolwiek naygorszego wyrządzaiąc im. PasPam 276. Tákiego [błazna] teraz trzebá/ coby robił cudá/ Abo ludzi pomamił by iáká obłudá. NowSow B. ◆ niechże zdrów (coś robi) »niech mu to służy, Bóg z nim«: Ia odpowiem. Niech że zdrow zadaie a WK. MSC Pan moy Młwy znowu mi to zapłacisz. PasPam 173v. ◆ bokami robić »o zwierzętach: poruszać gwałtownie bokami wskutek głębokiego oddychania, spowodowanego zmęczeniem«: Koniowi na Rupie albo [kiedy] bokami robi Gorczyce utrzec. GrodzMisc 188a. ◆ bokami robić IV »być intensywnie eksploatowanym, wyczerpywanym«: Sługa płaci a mieszek już bokami robi. PotFraszBrück I 102. ◆ bokami robić V »tu: poruszać się gwałtownie, ze wszystkich sił«: Morze bokami robi, waląc piaski strychem, I najdalej dziesiątym zawsze sięga sztychem. PotFraszBrück I 369. ◆ robić coś skacząc »robić coś ciesząc się, z radością, chętnie«: Swoię konfuzyią wymawiali mowiąc że to było iednakowo dac skacząc iako y płacząć. PasPam 170.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: Pánowié nic nié robią/ á dobrzé się máią: A chłopkowié zaś/ robiąc ná onych/ wzdychaią. KnAd 819. ● Podź robić. O nié mogęć chodzić. Podźże iéść. Toć muszę leść. KnAd 164. ● Niéch też drugi robi/ mowi/ buduié/ opátrzy. KnAd 560. ● Dwié robocié rázem robić trudno/ niépodobno. KnAd 219.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
ROBIONY
im. przym. bier.
Formy: lm D. robionych; B. nmos robione
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiO iák się wiele godźin/ niepotrzebnie bráło! Kiedy się do kitayki/ po włośie dźiergáło. Toż mowić y o Kwefách/ co z włosow robione Kupuią Dámy/ w stroiách náder rospieszczone. ŁączZwier C3. Okrętów, galer, galead, pełno noworobionych, staropoprawionych i t. d., ale to nadewszystko porządek nieporównany, że w tym arsenale jako w mieście wszyscy rzemieślnicy potrzebni zawierają się: jedni ślusarze, drudzy kowale, co continue czasu wojny i pokoju robią nowe i stare przerabiają [...]. ZawiszaPam 82.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: WM