W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 10.03.2017
PANOWAĆ czas. ndk
Słowniki:
notują
Formy: cz. ter. lp 3. os. panuje; ~ cz. prze. lp m 3. os. panował; ~ im. wsp. panując; ~ im. uprz. panowawszy
Znaczenia:
»rządzić, władać kim, czym«:
Rekcja: komu, czemu
Warszyczki [...] Vmarł Panuiąc Łodwigowskiemu Panstwu po Niebosciku Panu Warszyczkim Starym Kastelanie Krakowskim lat 16. KomonDziej 218v.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: Gdzié gwałt pánuié. rząd słusz vstępuié. KnAd 237.
Związki niejednoznaczne względem znaczeń:
Związki frazeologiczne: berłem panować »sprawować władzę królewską«: Kiedy Konstantyn trzeci berłem w Carogrodzie Panował [...] Lech y Czech Rodzeni Xiązęta z Harwacyey ruszą się w przestrzeni Od Południa. DrobOpow 125.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
PANUJĄCY
im. przym. czyn.
Formy: lp M. m panujący; D. m panującego; ż panującej; C. m panującemu
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
PANUJĄCY m
w funkcji rzeczownika
Formy:
Znaczenia:
»władca, monarcha«: Stan Szlachecki [...] iáko fundamentem iest Rzeczypospolitey [...] iáko náostatek tegoż Stanu ręce y piersi, naybespiecznieyszą są Oyczyzny y w niey Pánuiącego gwardyą. LubJMan 2. Pośmierci záś tegosz nigdy bez żalu nie wspomnionego Paná, iákom teráznieyszemu pánuiącemu służył od początku pánowania iego. LubJMan 2. Wmieszáli w to I. K. Mość, co z tym większym wspominam żalem, i Thron on spráwiedliwości y Sądu Bożego, ktory káżdy pánuiący zásiada, dopuścił Krol I. Mość obrocić w Thron niespráwiedliwości. LubJMan 51. Też Pánuiącego szczęście? gdy iáko przed piorunem, przed Pańską vchodzić prziydzie niełáskáwością? Niech ci niecnotliwi Statistowie vważą. LubJMan 51. Piękna to panuiący[ch] Pochwała gdzie więcey Leges mogą anizeli Reges. RzewKor 17. Wszyscy Panuiący maią dwa motiva w rządach: amorem et timorem; o to się zwyczaynie staraią żeby się ich bano, y żeby ich kochano. LeszczStGłos 28. Ufność nasza się ufunduie do Panow a przez nię wzaiemną pozyskamy Panuiących do nas. LeszczStGłos 36.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: głowa panująca: Nie porownaią z szczęściem Wolnych Narodow y Rzeczypospolitey, ktorych całość powszechne Civium miłość y zgoda trzyma, lubo przy głowie ale Wolnemi głosami obraney podług Prawá panuiącey. DanOstSwada II, 61.
Związki niejednoznaczne względem znaczeń:
Związki frazeologiczne: szczęśliwie nam panujący »grzecznościowe określenie odnoszące sie do króla w tym czasie panującego«: Pan Bog dał Piasta [...] Iana Sobieskiego [...] ktory Stanął Elektem dnia 19 maia Inauguratus dnia Eiusdem Nam dziś szczęsliwie Panuiący. PasPam 246v.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: PK