W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 17.10.2022
*ATRYBUTUMrzecz n, ATRYBUTrzecz m
Słowniki:
SWil, SW, SJP notują
SStp, SXVI, Kn, T, L nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1656-1688
Formy: lp M. m atrybut; ~ lm M. n atrybuta; D. n atrybutów; B. m uż. nosob. atrybuty; n atrybuta
Etymologia: <łac. attributum>
Znaczenia:
1. »przymiot, właściwość, cecha«: Wtych zacnych kawalerach widział Swiat pomięnione attrybuta przy nieskąpym zawsze krwie y zdrowia swego szafowaniu. PasPam 86. W dysordinie naszym sama W. K. Mości nieporownana mądrość [...] wszytkich Atrybutow Krolewskich doskonałość, upadaiącą Oyczyznę podźwignąć [...] potrafi. PisMów II 392. W sobie zawierał [Anteusz] takowe atributa, iż za każdym dotknienie[m] się Matki swey ziemie, wracała się zawsze odnowiona siła. AndPiekBoh 8.
2.relig. »cecha Boga«: [Zginęły kościoły] Gdzie bóg w widomej istocie Swojej, w pełności łask i atrybutów, zawdzięczając owę intencyją wiary i czynienia kapłańskiego, eksplikował moc konsekractyi Jego. MałpaCzłow 223. ATTRIBUT [...] (terme de Théologie [...]) Divinum nomen [...] ATTRIBUTA termin Teologiczny ktory się mowi o wszystkich doskonałościach ktore są w Bogu, iako Sprawiedliwość, miłosierdzie etc. DanKolaDyk I, 143. Twoiey to Dobroci Attrybut, że Solem Tuum oriri fácis super bonos, et malos, y często non exoratus exoriris. Szafarzem iesteś y Skarbem, w ktorym nie ubywa nigdy, choć nam przybywa ustawnie z niego. ChmielAteny1755 I 3 nlb. WJMPan surogator ziemski orszański, WMPan prześwietnej palestry primipilusfilar dzielnym do zatłumienia istotnej prawdy i samej sprawiedliwości świętej krasomówstwem swoim depredykuje wychwala wielką godność, attributa prawie divinaboskie prawie atrybuty, tak dawny ministerialny honor i powagę oraz wielkie w ojczyźnie naszej zasługi JOKsięcia JMci kanclerza wielkiego W. Ks. Lit. MatDiar 582.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: atrybutum boskie: Uczestwictwemeś bóstwa; gdy się Bóg w Cię wcielił, Attrybutów ci boskich zapewne udzielił [do Matki Boskiej]. KochOgrTur 23.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: DL