W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 16.06.2020
*ROLA rzecz. ż
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1621-1643
Formy: lp B. rolą
Znaczenia:
»ziemia uprawna, pole«: Kupuje kto co/ bądź dom/ bądź rolą/ álbo co inszego/ litkup álbo pijátyká być muśi: Umrze kto kto [kto:subst:sg:nom:m] ; pijátyká być muśi: piją tám Mężowie/ piją Niewiásty/ piją Dźiátki/ pije co żywo/ y używáją dárow Bożych źle/ że częstokroć wszystkie stoły ich pełne są zwracánia (blwoćin) y plugástwá ták/ aż mieyscá nie zstawa. GdacKon 44.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: rola chałupna:
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: rola chłopska (sz. zm.): Boianecki nazualsie [...] chłopski Syn z Boianczyc Liesienia chlopa syn u Dobczyc, na podgorzu ma Szpłachec chłopską rolią. TrepNekLib 34. Mieszkał Ian we wsi Amfisgranie u Iedrzeiowa folwarczek tam miał od opata Iedrzeioskie[go] na chłopski roliey bel tam y A 1633. TrepNekLib 94. We wsi Kamieniu tylko chłopów jest osiadłych 5, którzy z nich każdy siedzi na całym źrzebiu, a insze role chłopskie odłogami leżą. InwKal I I, 86. ▲ gmerać w roli (sz. zm.) »być rolnikiem«: Pyszczé w-zięmi/ ryié zięmię świniá. Rostro sus terram ruit [...] Transfertur et ad homines. Pyszczé/ gmerzé chłop w-roli/ orzé márnié. Rostro [...] rostrare vomere superiora terrae [...]. Kn 904. Dobrze się Káznodziei i z-rolnikámi znáć, co to cáły tydzień w-roli gmeráią, i z-tych może bydź pożytek, i tákowych dusz nie tzrebá opuszczáć [...]. MłodzKaz II, 92. Czyliż to oracze nie máią bydź tylko Sápienci? gmerałeś brácie w-Księgách, gmerz też i w-roli, per bovem, qui terram exarat, designantur sapientes. MłodzKaz II, 95. Gmerze, [gme]rze, [gme]rał. wühlen/ scharren; mären, klauben, puhlen mit den Fingern. fouiller, grouiller, remüer; vermiller, grater comme les poules. § gmerze chłop w roli [...]. T III 389.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas