Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1625

Formy: lp M. skarb; D. skarbu; B. uż. nżyw. skarb; Ms. skarbie

Znaczenia:

1. »kasa państwowa, królewska; skarbiec; urząd podskarbiński«: Dano nąm tedy na tęn czas zasług zeskarbu zadwie tylko Cwierci ktore ia odebrawszy poiechałęm do Rodzicow. PasPam 79v. Tu Skarb krolewski natych iest Saniach gdyz piniądze dla Woyska wiozę. PasPam 156. Conclusum tedy zemi dali assygnacyią do Skarbu Litewskiego na Szesc tysięcy Złotych. PasPam 179. WSkarbie tez piniędzy niebyło. Bo krol kazimirz lubo był Pan dobry ale nigdy nie miał szczęscia dopiniędzy poprostu niechciały się go trzymac. PasPam 179.

2. »majątek, bogactwo, mienie«: Krolowa Ludwika [...] widząc ze nietak iey rzeczy idą iako sobie obiecowała in Electione Francuza koszt nato wielki wydawszy Skarb swój wyniszczyła, zdrowia [...] nad werężyła [...] wpadła w aprensyią zachorowała iakos po białey Niedzieli [...] y umarła. PasPam 202. PasPam 202.

◼ Przenośnie: ◼ Oddaią naydroszszy Skarb, bo ulubioną Swoię krew [córkę]. PasPam 282.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ duchowne skarby: Pan Bog [...] názwány iest Bogiem dla tego że nas bogáci/ y duchownymi skárbámi/ ábo łáskámi niebieskiemi ná duszy/ y doczesnemi dostátkámi ná tym świecie. StarKaz II, 354. ▲ administracyja skarbu: Administracyę skarbu wielkiego księstwa litewskiego oddano p. Pociejowi i p. Wołowiczowi. ZawiszaPam 222. ▲ administrator skarbu koronnego: My [król Zygmunt III] taką deklaracyją naszę wszem urzędom [...] dawamy, aby takowe podatki składnego i czopowego [...] do administratora skarbu koronnego [...] oddawane były. AktaKrak II/1 41.

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Wstyd młodym skarb známienity/ stárym státek przyzwoity. StarPopr 87.