W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 02.04.2012
BURDEL rzecz. m
Słowniki:
L (XVII), SWil (bordel), SW, SJP notują
SStp, SXVI, Kn, T nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1625-1626
Formy: lp M. burdel; D. burdelu; Ms. burdelu; ~ lm B. uż. nosob. burdele; Ms. burdelach
Etymologia: <fr. bordel>
Znaczenia:
1. »dom nierządu, schadzek, dom publiczny, zamtuz«: I wierzcie, jest tam takich roztrucharzow wiele, Co brzydkie zakładają w Stambule burdele. PotLibKuk I 101. Nikogo tak sol w oczy nie rzeże, Jako jeśli w wrodzonym grzechu go przestrzeże. Rzecz gniewliwemu, karą że winę przeważył [...]; Łakomemu,że skąpi i że krzywdzi wielu; Wszetecznikowi, czemu przesiada w burdelu. PotFraszBrück II 32. Jeżeli się z szkół wyszedłszy nie opartoli [młodzieniec], zaraz pozna go tegoż dnia każda po burdelach kurwa. MałpaCzłow 214. BORDEL [...] (Lieu in fame et prostitution.) Lunapar [...] BURDEL, Dom nierządny, zamtus mieysce niepoczciwe. DanKolaDyk I, 211.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: publiczny burdel: Mijam przez wzgardę publiczne burdele i lunapary, w których wszytko do kroju, do mody, do aparencyi i garnituru znajdziesz bez nagany, jakby to w zacnych i górnych fraucymerach. MałpaCzłow 291.
Przenośnie: Jam [...] niewinnosc moię P.Bogu oddawszy umysleł stateczne[m] serce[m] znosic onę persecutiją aszbym ucciwie z te[go] tam burdellu mogł się extricowac. OssJŻyw 36. ◼ Tam [do klasztoru] ledwie dziesiąty [...] Wstępuie mało co cih cnota, mus mus wielu, Wosobny Kąt zSwieckiego wygania Burdelu. PotPer 25v.
2. »stary, walący się budynek«: Piąta [chałupa] także spólna burdel nazwana, o 4 izbach i komorach, stara i wcale zła. InwKal I 507.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: WM