Słownik XVII wieku

Słowniki:
L (arkan, bez cyt.), SW, SJP notują
SStp, SXVI, Kn, T, SWil nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1640

Formy: lp B. arkanum; ~ lm M. arkana; B. arkana

Etymologia: <łac. arcanum>

Znaczenia:

»tajemnica, sekret; w lm tajniki, tajemne zamysły, sprawy«: Nieszczęśliwy to, sromotny i niebezpieczny defekt R. P., że tak uboga jest w języki pogańskie, że tak arcana jej, a zatym tota salus przychodzić musi na lekkich osób ignaviam et perfidiam. MiasWLeg 101. Mogłes dociec arcana iey [sprawy o pastwiska] y iezeli wniey takie motiua były, ze było potrzeba przysądzic pastwiska przeciwney Stronie. RadziejKor 57v. A jakośmy przedtem za jakieś arcanum status mieli nie brać Polaka na tron, tak żebyśmy na potem to arcanum obrócili na cudzoziemców i tylko indygenów swoich obierali. KarSEgzRzecz 237. Bursztynu utartego, siarki, oboyga po trzy łoty, mieszay, a ieżeliby gęsto było, przyley trochę oliwy, będziesz miał plaster nad inne osobliwszy arcana. PromMed 38. Strzedz się wielce maią Astrologowie [...] ażeby z influencyi y położenia Astrow Wiary y Religii odmienności y insze podobne arcana nadprzyrodzone nie opowiadali: Albowiem takie misteria od wolnego Boga Dekretu dependuią. DuńKal P.