▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ biodrowa choroba: ▲ choroba artetyczna: ▲ żółta choroba: Zołtą chorobę spądza násławszy go [taszniku] w obuw/ tak żeby pod bossemi nogámi był. SyrZiel 1213. ▲ chorobą złożonym (być) »leżeć w łóżku z powodu choroby«: Iuzęm się y w tym Rektyfikował ze ia tą Chorobą złozony. PasPam 279v. ▲ z choroby powstać »wyzdrowieć«: Zasiadszy wkole siedzą iakoby z choroby powstali nic niemowiąc Zaden do zadnego. PasPam 232. ▲ w chorobę powpadać »zachorować«: Drudzy tez y prawdziwie w chorobę powpadali z przelęknienia. PasPam 231v-232. ▲ łożna choroba (sz. zm.) »epidemia, zaraza«: Tam idąc zaraziłęm się łozną chorobą. PasPam 78. Tu we wsi Ptaszkowei zagajone jest prawo wielkie rugowe, które od lat kilkunastu nie było sadzone, krom tak rok zagajone, niedokonczone przez dopusczenie boże chorob łoznich nawiedzenie [...]. KsPtaszUl 562.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ padająca choroba »padaczka (?)«: Wino Piołynowe ábo Piołynek [...] Pádáiącey chorobie.Páráliżu. Szláku y powietrzem náruszonym służy, używaiąc go, od tego wszytkiego záchowuie, piiąc y nácieraiąc nim. SyrZiel 352-253. ▲ med. biedrzna choroba »ischias, ból«: Ischiatica passio, Biedrzna chorobá, Denna niemoc, ábo Dna, to iest dárcie ábo łupánie stáwu vdowego od kości biodrowey. UrsOss 16. Scyátyká/ dná/ biedrzna chorobá/ łupánie w stáwiech biodrowych. Ischias [...] Ischiadicus dolor [...] Coxendicum morbus [...] Coxarius morbus [...] Coxendicis arthritis. Kn 986. biedrzna choroba. das Hüfft-Weh. siatique. T III 42. Scyatyka, biedrzna choroba. das Hüft-Weh. siatique; goute qui vient aux hanches. T III 1999. ▲ blada choroba: Nie dosyć było, że i wojny krwawe, Blade choroby, głody niełaskawe [...] Króciły nam wiek bez tego nieżyzny, Żeś i ty naszym latom, brzydkie ziele, Musiało kresu uszczerbić tak wiele. MorszAUtwKuk 355-356. ▲ miesięczna choroba białogłowska »miesiączka«: Miesięczną chorobę białogłowską/ nád przyrodzenie záwściągnioną/ wzbudza/ y potężnie wywodzi/ z winem go vżywaiąc [korzeń fiołkowy]. SyrZiel 7. Liście z látorostkámi swymi wárzone w winie/ á w trunku używáne/ miesięczną chorobę białogłowską/ wzbudza. SyrZiel 483. Według czego notowáć potrzebá, że krew miesięczna w białogłowie nic inszego nie iest, tylko zbytny aliment [...] A zowie się miesięczną chorobą białogłowską, dla tego, że płynie káżdego miesiącá ná mniey raz, gdy białogłowa w sposobnym wieku iest. AlbSekr 28. ▲ białogłowska zwyczajna choroba »miesiączka«: Ludziom podeszłego wieku w suchotach iedno iest zyłę, co grob otworzyć. Przeciwnym sposobem, ieżeli suchoty z zatamowanego cieczenia z nosa, lub z piersi hemoroidow, lub zatrzymania białogłowskiey zwyczayney choroby się wszczęły, y do ostatniego stopnia nieprzyszły z niemałym pożytkiem krew się puszcza. BeimJelMed 186-187. ▲ białogłowska choroba »miesiączka«: Są y leśne śliwy [...] záżywáią ich pospolicie ná zstánowienie biegunki y białogłowskiey choroby [...]. HercBan 56.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ po chorobę gdzie chodzić: Co/ nié pytáiąc/ vt Day mi co/ v. Cokolwiék. Loco particulae co/ Poloni vsurpant multas alias, vt Dyáskáś tám miał czynić: Kátá ty wiesz: i. co ty wiesz. Kát mi po niem/ i. co mi po niem. Po chorobęś tám chodził/ i. po coś [...]. Kn 85. ◆ w chorobę powpadać:

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Wielkie Bogáctwo/ wierna miłość/ cięszka chorobá/ y zránione sumnienie/ nie mogą być zátáione. RysProv XVII, 7.