Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji

2. hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiMorza, Rzeki, y zrodła, rożnych są kolorow; to dla dna, ktorego korytem płyną. BystrzInfElem T4. Trzecią rzekę Tagus, ktorá w Cástylii nowey się poczyną y płynie mimo miásto Tolet, y Alcantarę w Extremáduryi, á w Portugállii pod Lisboną obszernym korytem wpádá w zachodni Oceán. BystrzInfGeogr E3v. Do prowadzenia duktu wody, czyli to obracania rzek, czyli kopania kánałow, rowow, zakładania rur, wiedzieć należy własność wody. Jż w tę stronę impetem swoim płynie, w ktorą stronę większa spadzistość ziemi y ie koryta. BystrzInfHydr X2. I ták gornieyszy iest Krákow nad Sandomierz, Sandomierz nad Toruń, Toruń nad Gdańsk ktorą kráiow spadzistość korytem swoim okázuie Wisła. BystrzInfHydr X2. HELLESPONT [...] MORZE Carogrodzkie koryto morskie, morze korytem ciasno idące pod Carogrodem. DanKolaDyk II, 49. LIT [...] Łoże rzeki, Kanał, row koryto ktorym płynie. Rzeka tok. DanKolaDyk II, 207. Lawa, albo rzeka ognista dwoma korytami z Etny płynęła: iedno z nich długie było na mil 9, szerokie zaś na 60 sążni, á na 12 łokci głębokie. Drugie 12 mil długie, 40 sążni szerokie, á 16 łokci głębokie. BohJProg II 229. W ćwierć godziny wypadły dwie Lawy, albo rzeki ogniste, ktore z dwoch stron płynąć drzewa spaliły, á kamienie skruszyły. W krotce rozszerzywszy się na 30 sążni w padły do rzeki, ktorą wysuszywszy, o mile korytem iey płynęły, o 6 godzinie ognie ustały. BohJProg II 233. Morze wylawszy , albo bałwany daleko za brzegi wyrzucaiąc, gdy do koryta swego powraca, ryby na ziemi osuszoney zostawuie. BohJProg II 255. P[ytanie]. Co to iest Odnoga, y co to iest Ciasnina morska, albo Przesmyk, o ktorych dopiero namieniłeś? O[dpowiedź]. Odnoga Morska nazywa się tam, gdzie morze wchodzi iak korytem w Kray, ktory go ze wszech stron otacza oprocz tey tylko ktorą weń wpływa, tak iak widzisz Odnogę Wenecką, y inne. Ciasnina albo Przesmyk nazywa się to mieysce, ktorędy iakoby ciasnemi drzwiami Morze do morza przechodzi, tak naprzykład Gibraltar, Sund, etc. SzybAtlas 26. Wisła zaczyna się w Sląsku D. płynie wzdłuż Polski, około Krakowa, Sandomirza, Kazimierza, Warszawy, Torunia, a pod Gdańskiem dzieli się na dwa koryta, iednym do Gdańska, drugim do Assy, to iest, Frisch-Hass Odnogi morskiey udaie się. Mieysce gdzie się przedziela zowią głową SzybAtlas 117.