Słownik XVII wieku

Znaczenia:

hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiSiła mię sam zasłużonych żołnierzów o przyczynę do Waszej Królewskiej Mości proszą, ale widząc jako umarł, i patrząc na wielkie sieroctwo dziatek pozostałych jego, uniżenie proszę Waszéj Królewskiéj Mści, Pana mego miłościwego, nieracz tej trochy chleba, gdzie i summa niemała jest, od nich oddalać. KoniecSListy 131.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ po trosze: ...á ieżeliby był słaby, możesz czásámi przylewáć po trosze winá, także dla smáku może przydawáć sokow w cukrze smáżonych, iáko to Málinowego, lubo Poziemkowego... PromMed 13. ▲ przy trosze: Wszytkoć pracują na cię, wisielaku Żołądku, ręce, a tyś sam niedbały, Aleby i te bez ciebie zemdlały. Tyć nas sam żywisz przy trosze boraku. Boże, bądź z nami, byśmy się w tej chwili Tak opłakanej nędzne wyżywili. MorszZWierszeWir I 365.

TROCHĘ
w funkcji przysłówka

Warianty fonetyczne: TROCHĘ I, TROCHY

Formy:

Znaczenia:

1. »do pewnego stopnia, w pewnej mierze; nieco, odrobinę«: Trochę mi było [...] nie smaczno tam iechac. PasPam 63. Trochę był zacięty koło ucha tęn kon. PasPam 96. Zatoczył [koń] iakos nogę za owe Cugle wiszące bo ie tez był zdrayca pachołek trochę przydłuzey uwiązał. PasPam 104v. Przyszedsz Ryścią Stawaią zaraz przy lewym skrzydle trochę opodal od Woyska Litewskiego. PasPam 106. To był trochę salbierz, a do tego kozak niedawno nobilitowany. PasPam 175. Obaczą mię oboie gniewliwi. Powiedąm ia ze ta przyczyna zes ciemi w pierwszym Liscie niewypisali Szczerze, ostatni tez list przyięto y nieoddano go az iuz gdym wyiechał zewsi, dopierosz trochę ochłodli. PasPam 221. Gęsi Dzikie włoczyły się [...] ale iakies były odmięnne nie takie iako te co zawsze bywaią niby trochę srokate koło karków padały y [z] Swoyskiemi Gęsiami y niebardzo były płoche dały się zeyść y kiięm potrącić. PasPam 282-282v. Trochę się krolowa za Sępiła. PasPam 286v. Niepoprawne zródło .

2. »na krótko, na niedługi czas, przez niedługi czas«: Ia rzekę [...] Idz niech się trochę zatrzymaią ci Podwodnicy. Powiedaią iuz niemasz tylko ieden co mu kon zachorował. PasPam 168. Wroce się ieszcze trochę do tey Materyiey o tey nieszczęsney Montewskiey woynie iuz namięnioney. PasPam 204. Iadąc gdzie kolwiek mimo rzekę Staw, wydra była Sieci nie trzeba. zsiadszy trochę z woza robak hul hul. To Robak poszedł wyniosł iakie ryby ta woda miała. PasPam 253. Aż też dzieweczka z pieca, przespawszy się trochy, Idzie na komplementy i żołnierskie fochy. PotFrasz3Kuk II 555.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz trochu.

TROCHĘ
w funkcji liczebnika

Formy:

Znaczenia:

»w niedużej ilości, niewiele«: Niebardzo było Co brac oprocz trochę legominy. PasPam 72. Iuzes my trochę mieli czasu y do nabicia strzelby. PasPam 95. Kul znowu nie było tylko ia miałęm trochę. PasPam 155.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ po trochę »w niedużej ilości, niewiele«: Wody w niey teráz niemasz, tylko wiele kámieni od swáwoli nárzucanych, y trzciny potrochę. ChmielAteny II 540.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]