W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 25.08.2022
ADMIRAŁ rzecz. m
Warianty fonetyczne: ADMIRAŁ, AMIRAŁ, AMMIRAŁ
Słowniki:
SXVI (admirał), Kn (amirał), T (amirał), L (amirał, admirał; XVI - XVIII), SWil (admirał), SW (admirał), SJP (admirał) notują
SStp nie notują
Formy: lp M. admirał // amirał // ammirał; D. admirała // amirała; C. admirałowi; B. uż. żyw. admirała; N. admirałem; ~ lm M. uż. osob. admirałowie; D. admirałów
Etymologia: <niem. Admiral; fr. amiral, z arab.>
Znaczenia:
1. »dowódca floty morskiej, najwyższy oficer marynarki«: Amirał/ hetman woyská wodnego/ Trierarchus [...] Nauarchus [...] vide Szypér. Kn 6. Ammirał: gubernator armaty y woyska na morzu. JaśDict 104. Francuzom do wziecia Mardiku dopomogli przes Admirała Tromp ktory Classe scisnał ten to Mardik. OpalKListy 414. Admirał de Ruiter tedy/ ktory miał z swą Flotą mare mediterraneum od zboycow morskich vwolniáć/ zostánie w Kánale Angielskim. MerkPol 232. Armuią się tu zátym nad 50 Okrętow/ ktore pod Xiążęciem de Iork iako Admiráłem/ poddawáć będą w krotce wiátrom żagle. MerkPol 283. Amirał Olęderski przysłał doktora okrętem bardzo Sławnego. PasPam 67v. Kiedy dadzą do Niego ognia y z bokow y z tego okrętu gdzie sam Amirał Siedział to dosyć natym az descki z niego Leciały. PasPam 69. Poiechalismy zaraz po odstąpieniu Szwedow do Amirała z kondolencyią ale zastalismy węsołego y nic niezałuiącego owey szkody. PasPam 70. Czy na mnie Morska tonia, wody nie ma Topiąc tak wielu przy mnie Admirałów, Ze we stu szturmach, siedm razy rozbita, Na zal dzisieyszy chowa smierc niesyta. PotSyl 51. Wodze y obu flot Admirałowie Swoich iak mogą chęcą, budzą, grzeią. ChrośKon 431. Nie iadszy nic rano wyiachalismy na popas, za dwie mile nazywa się Rozemfeld Admirała wodnego ktory okrętami zawiaduie nie wielki ale piękny Ogrod. SobTDzien 8. Sąm niewiem co za spráwę Rzeczesz Admirałowi morskiey ármaty. AndPiekBoh 17. Życzliwych wotow apprekacya to pleno affecti nosząc za dyrekcyą dzisiejszego Amirała. MikSil 133. Podczas woyny aktualney bywa kreowány Generalissimus nad Flottą vulgò Admirał, iako też drugi Summus Imperator Continentis, alias Hetman ná lądźie: A ci oba nic nie czynią independenter od Senátu. ChmielAteny II 191. Galliopolis vulgo Gelbole, gdzie rezyduie Kápitan Basza, aliás Admirał Morski. ChmielAteny II 453. Amirał, m-. 1) Admiral. [...] le chef des armées navales. T III 7.
Przenośnie: Vrzednikiem Babinskiem Ie-o Bedacz capelmaistrem postapil dla tey godnosczy na wietszy vrzad y Admiral Morza Babinskiego zostal. AktaBab 5.
2. »okręt dowódcy floty«: Amirał/ Nauis praetoria. Kn 6. Amirał [...] 2) Admiral-Schiff. [...] l'amiral le prémier vaisseau d'une flote. T III 7.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz almirant.
Autorka: DL