Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1607

Formy: lp M. pochwa; D. pochwy; B. pochwę; ~ lm M. pochwy; D. pochwów // pochew; C. pochwom; B. pochwy; N. pochwami; Ms. pochwach

Znaczenia:

1. »pokrowiec a. futerał na broń białą; także sakwy podróżne przy siodle«: W polu ieśliby się też sámemu tráfiło odeść koniá/ á nie miałbyś go u czego uwiązáć/ tedy wodze zeym y zá nie koniowi nákrzywiwszy szyię záwádzić/ zá zadnie pochwy ábo zá troki: ále iest to kozáckie dzieło. PienHip 29. Połowa korda w pochwach. InwTemBęt 90. Pochwá/ ábo pochwy końskie. Postilena. Kn 726. Szabla oprawna złotem [...] Jto zelazo Krol JE Mć wziął. Pochwÿ iako opisano, zostały. RewSkarb 126-127. Kordelas złotem oprawny z Pochwami na Aksamicie Czerwonem RewSkarb 128. Je-o Mscz Pan Bienias siedleszynsky vates babinsky vprosil Szable v mnie na Je.Msczy P. Hethmana Litewskie. ktora na gosczinczu wielkiem Litewskiem s pochew wypadla y zginela. AktaBab 10. Nożynki/ pochwá (nm. Scheide). KusWeg I5. Podczas Mszy s. z pochwow dobywali [Polacy] gołych szabel z intencyą bronienia Wiary s. ŁubHist 132.

2. »część narządów płciowych żeńskich«: Truye y morzy [omieg ziele] [...] Bydło wszelákie czwornogie/ gdzieby list tylko/ álbo korzeń był włożony w skryty członek przyrodzony álbo w pochwá. SyrZiel 1382. Pochwá/ Vagina, theca alicuius instrumenti. SzyrDict 304. Vagina Pochwÿ[!]. SłowPolŁac 139.

◼ Przenośnie: ◼ Jornandes zowie tamte kraje [Tatarów, Niemców, Skandynawów] pochwą ludzi. Olaus Magnus warstatem mianuje, gdzie się nawięcej ludzi rodzi. PetrSEt 123.

3. »osłona niektórych części roślin (np. źdźbła)«: Ná wierzchu tego głąbia iákoby z głowki iáka pochwá rożkowáta/ ná łokieć wzdłuż: z wierzchu zielona/ wewnątrz ciemno bronatna. SyrZiel 627-628. Zieiec nam rzeczony iest/ że kwiát obu wychodzi z pochew swych ábo z męchyrzá zieiącego. SyrZiel 628. Zdźbłá pochwy w których kłos. Pochwicá [...] Vagina herba in qua sublatet spica. Kn 1414. Zdźbło spodek kłosa [...] Ce qui enveloppe l'epy. Frumenti vagina [...] źdźbła álbo pochwy całego kłosa. DanKolaDyk I, 543.