Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: ARSZENIK, ARSZENNIK, ARSENIK

Słowniki:
SXVI, T, L (XVII, XVIII), SWil, SW, SJP notują
SStp, Kn nie notują

Formy: lp M. arsenik // arszennik // arszenik; D. arszeniku // arseniku // arszenniku; B. uż. nżyw. arsenik // arszenik; N. arszennikiem // arszenikiem // arsenikiem; ~ lm B. uż. nosob. arszenniki // arszeniki

Etymologia: <łac. arsenicum>

Znaczenia:

»związek arsenu o silnym działaniu trującym, stosowany m. in. w medycynie«: Ktore rzeczy moc maią palącą, więcey wyciągaią, iako Arsenik. PetrSInst E 2. Arszenik swą iadowitością wszystkie ine iady zatłumia. SyrZiel 97. Komuby w trunku był zadany Arsenik/ to iest złotołusk/ krochmal w wodzie warzony [...] vżywać. SyrZiel 959. Możesz bydź srozsza trucizna nad Sandarakę? nad arszenik? SekrWyj 153. Jeden grzeczny kanonik jadąc z kapituły, Arszeniku na szczury kupił do szkatuły. PotFraszBrück I 550. Z zębow naszych rdze wnetże otrzemy, ziadszy zraz rospalonego bułatu, z świezym Arszennikiem. AndPiekBoh 8. Na Cancer wrzodowaty między wszystkiemi do leczenia sposobami, naylepszy iest Arszenik. CompMed 465.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ arszenik biały: Arsenicum album. WeissHüttenrauch. Arszenik biały. GuldOn 40. ▲ arszenik czerwony: Arsenicum album. WeissHüttenrauch. Arszenik biały.[...] Rauschgeel [...] Hüttenrauch. czerwony. GuldOn 40-41. Gdybyś wziął arszeniku czerwonego, y hałunu, a utarł byś to, y zamieszał z sokiem rozchodnikowym, y z żołcią z byka, a namazałbyś ręce swoie, potym wziąłbyś rękami namazanemi żelazo rozpalone, nie upali cię. AlbSekr 328. ▲ arszenik żółty: Arsenicum album. WeissHüttenrauch. Arszenik biały. Luteum. Citrinum. GelbHüttenrauch zołty. GuldOn 40-41.