Słownik XVII wieku

Słowniki:
SXVI, T, L (XVII), SWil, SW, SJP notują
SStp, Kn nie notują

Formy: cz. ter. lp 1. os. afektuję; 2. os. afektujesz; 3. os. afektuje; lm 3. os. afektują; ~ cz. prze. lp m 1. os. afektowałem; 2. os. afektowałeś; 3. os. afektował; lm mos 3. os. afektowali; ~ cz. przy. złoż. lp zneut 3. os. afektować będzie; lm zneut 3. os. afektować będą; ~ im. wsp. afektując

Etymologia: <łac. affectare>

Znaczenia:

1. »zabiegać o co, sprzyjać czemu, pragnąć, życzyć sobie czego«:

Rekcja: czego || czemu

Inducye ze Szwedami, nie widzę aby dojść miały, i baczę że Gustaw ich nie szczerze afektuje. RadziwKSprawy 198. Alexander Wielki Kallistenesa pomowiwszy o zdradę/ bądź dla tego że mowił Krolowi/ aby nie affektował tytułow Pańskich od Ateńczykow/ zamknął go ze psem w żelazney klatce. BirkNagr 54. Wiedział dobrze Książę, że go [wezyra] nie mogł czym barziey ustraszyć: bo gmin żadną miarą niechciał woyny, ktorey on chytrze affektował. TwarSLeg 62. Senes radzi odmieniają obyczaie y morosi bywaią, gwoli czemu y iam affectował tego Woiewodztwa Poznanskiego abym zadney wobyczaiach odmianie nie podlegał. OpalKListy 453. Starali się [ojcowie reformaci] o Consens Sejmowy na kupienie placu, interim Revisia naznaczone tego placu, którego affektują. MarkZap 74. Gdyby naszey affektowali przyiazni [Moskale] przynaymni pari humanitate nas by przymowali. CzartListy 17. Qualitates zasię samym zdaniem taki/ jakie ma mieć zacny człowiek/ ktory tak wysokiego affektuje zpowinowacęnia. DobrPol II, 79. Deklarowałem dać wiedziec jak pora będzie gdy wszyscy ku wczasowi puydo poniewaz tego Affektowali. SapADiar 3-4. Afektuię. affectiren. afecter. T III 3.

2. »starać się o co, pożądać czego«:

Rekcja: co || bezok. || zd.

Iesli iest suspicya, żebym affektował bydź Piastem, proszę aby Prawo staneło przeciw temu, a żeby się suspicie vspokoiły. LubJMan 115 marg. Szedłem do Martiana [...] affektuiąc aby wygodził okrętom słonecznym, ktore sąm zbudował ręką własną. AndPiekBoh 109. Wszyscy/ ktorzy umyślnie cię affektowali Wziąć w Małżeństwo/ sami się z sobą zabiiali. TwarSPas 20. W suspicyą od zawisnych Krystynowi przed Konradem udany, iakby iego Państwo affektował, [Krystyn] do więzienia wtrącony. NiesKor II 293.

3. »przedstawiać, twierdzić«:

Rekcja: zd

ImPan Kasztelan zaś Trocki exponit Zycząc per Omnia uspokoić Interess Neyburski affectuiąc iz Krol ImC zapewnie chce przyiąć Summę odnas podług konwencyi uczynioney podczas Seymu wGrodnie. SapADiar 35.

4. »mieć upodobanie, lubić co«:

Rekcja: w czym

Cięszkości swoiey Serce niezatai Lubo do czasu obwinie milczeniem W tym affektuie, w czym się przyzwyczai Niechay to będzie z biedą z utrapieniem. ChrośJóz1745 M3.

# Użycia metajęzykowe: # Verba. [...] Affektuię Alleguię. WojnaInst 163