Słownik XVII wieku

Słowniki:
SXVI, L (XVI-XVII), SWil, SW, SJP notują
SStp, Kn, T nie notują

Formy: st. równy lp M. m chodziwy; Ms. m chodziwym; lm M. nmos chodziwe; ~ st. najwyższy lp Ms. m nachodziwszym

Znaczenia:

»o koniu: dobry do chodzenia, biegania, wytrzymały w chodzeniu, biegu«: Tákże Koń ktory dźierżenie ma/ y chodźiwy/ bywá dobry. PienHip 24. Koniá gdźiebyś też chćiał pokázáć/ ktoryby nie wielkiego biegu był/ tedy go pokázuy dáleko od oczu ludzkich/ Koń zaś rączy przy ludźiách wrowni/ Koń chodźiwy ná burku zá pokazániem nayudátnieyszym będźie. PienHip 29. Nie upijajcie się na to, że na koniech cudnych, w rynsztunkach świetnych siedzicie, ludźmi się rycerskiemi zowiecie; rad wam tego każdy pozwoli, że siła przed inszemi macie, ale przyznajcie mi się, jeśli mimo gumno ziemiańskie, pełne brogów, jadąc, nie westchnie każdy z was, i jeśli się w nim nie wolał, kiedyby jego było, przechadzać, niż na nachodziwszym siedzieć. PismoSzlachCz III 368. [...] cały Pułk prowadzieł W gorąco uzlocone obleczony blachy Mars, a Mars kiedy ciska smiertelne zamachy Turek pod nm chodziwy, tak się gładko składa Rzekłbys ze krty kopyty, ziemie nie dopada [...]. PotWoj 58. Do wojska cię Mars ciągnie, jako knieja zwierza, Chocieś wzrostem i laty nie doszedł żołnierza, Koń cię woła chodziwy i tarcz kuta w Lemnie. Wsiadaj! PotWoj1924 398. Już się w dziedziniec bogaty Pańskie sypą[!] kawalkaty; Pięknych strojow pełno wszędy, Świecą się bogate rzędy. Pryskają konie chodziwe, Głosy podnosząc krzykliwe. Nie czują jeźdźca na sobie, Najweselsze o tej dobie. MorszZWierszeWir I 377. Chodziwy, gładki, rączy, obrotny, szłapisty, Pracowity, powolny i nienarowisty, Wesoły i stateczny, rzeźwy, natarczywy, Nog pewnych, gęby dobrej, czuły, nielękliwy [opis konia]. MorszZWierszeWir I 454. [...] A na kataż się koniem we Francyjej bawi? Żeby więc przed swą damą, na chodziwym turku, Korbetował w peruce po warszawskim burku? PotFrasz2Kuk II 244. [...] Jeśli wedle tytułu fortuna nie płuży, Kogo nie stać na pułki, za towarzysz służy: Piękniej szereg na koniu zajeżdżać chodziwym, Niż z bykowym korzeniem książęciu nad żniwem. PotFrasz2Kuk II 329.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ koń chodziwy: Koniá [...] ktoryby nie wielkiego biegu był/ tedy go pokazuy daleko od oczu ludzkich/ Koń zaś rączy przy ludziách wrowni/ Koń chodziwy ná burku zá pokazániem nayudatnieyszym będzie. PienHip 29.