Data ostatniej modyfikacji: 14.09.2022
AGARYK rzecz. m
Słowniki:
SStp, SXVI, Kn, T, L (bez cyt.), SWil, SW notują
SJP nie notują
Formy: lp M. agaryk; D. agaryku; N. agarykiem
Etymologia: <łac. agaricum, z gr.>
Znaczenia:
bot., med. »grzyb pasożytujący na modrzewiu, modrzewiowa huba; lek otrzymywany z tej huby; Agaricum«: Reubárbarum, bądź w proszku, bądź wymoczone, włożywszy cynamonu trochę mogą bogci záżyć: tákże y Agáriku Flegmatioi. PetrSInst D1. Plinius y niektorzy z stárych lekárzow piszą/ że nie tylko ná drzewie Modrzewowym Agáryk/ to iest/ Modrzewowa Gębka roście, ále ná wielu inych rozmáitych drzewách iako ná brzozie/ ná dębie/ buku/ iedli/ ná sosnie/ ná wierzbie/ y inych rozmáitych drzewách. SyrZiel 640. Ná przykład w ziołách widziemy że Rábárbárum ciągnie chumory choleryczne/ gdy go kto vżywa. Agáryk Phlegmę/ Eleborus Meláncholią: że tákowe rzeczy iákowe są z nátury swey tákoweż ćiągną. ŻędzKom A4v. Weź [...] Agariku w trociskách w chustkę záwiązánego drag. 1. CiachPrzyp 37. Agáryk/ vide Modrzéwowa gębká. Kn 4. Wziąc [...] Agaryku albo modrzewiowey Gęmbki siarki Szary albo zywy, kazdego po trzy[krotniy]. GrodzMisc 134b. Pląsał dąb, grab, buk, klon, wiąz, brzost i fladrowany Jawor i z agarykiem czerwiem nietykany Modrzew. KorczWiz 10. Weźmi Koperwasu zwyczáynego gran pięć, wody czystey pułtory kwaterki, przeważ troche, iák się ustoi, zley z wierzchu czystą wodę, od spodu nie mieszáiąc: w tey wodzie námocz senesu obránego z szypułek trzy ćwierci łotá, Agáryku to iest Modrzewiowey gębki puł łotá, wierzchołkow Centuryey sczyptę, námocz przez noc, názaiutrz przyważ y przecedź, wycisniy dobrze, w tey polewce rospuść Mánny Kálábryny łotow trzy álbo cztery, znowu przecedź, przyday troche Dryákwi ieżeli masz dobrą, inaczey day pokoy, day wypić ciepło wolnego dniá od paroxyzmu. PromMed 4. Agaryk, (agaricum) Lerchen-Schwamm. Agaric. T III 3. Weźmi z Apteki Agáryku dwa łoty y dwie ćwierci [...] korzenia selerowego pięć ćwierci łotá. VadeMed 115.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: agaryk biały: Weźmi Senesu z szypułek obránego łotow pięć. Rhabarbarum przedniego, Agáryku białego, oboygá potrzy łoty. PromMed 36. Weźmi korzenia [...] Agaryku białego. VadeMed 274.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: TS