Data ostatniej modyfikacji: 05.05.2016
AGAT rzecz. m
Warianty fonetyczne: AGAT, ACHAT
Słowniki:
SStp (agat), SXVI (achates), T (agat), L (agat, achat; bez cyt.), SWil (agat), SW (agat), SJP (agat) notują
Kn nie notują
Formy: lp M. agat // achat; D. agatu; Ms. agacie
Etymologia: <fr. agate; łac. achates, z gr.>
Znaczenia:
»różnobarwny kamień półszlachetny, odmiana kwarcu, używany do wyrobu biżuterii i innych przedmiotów zbytku; czarny bursztyn«: Narodzenie Pana Jezusa na agacie malowane. ArchRadziw 1638 176/8. Deczyma z czarnego burstynu albo agatu. SzumInw 42. Ołtarzow w Kościele 40. Wielki wszystek iest z Marmuru, Agatu, Aspisu, Porfiru. ChmielAteny II 29. W Skarbcu Kościoła przerzeczonego iest Monstráncya iednostayná z Agatu, z Orłow dwoch Imperii uformowána, ná piersiach Cyrkuł iest pro Venerabili bogaty bardzo; ta ofiarowána iest od Leopolda 1. Cesarza. ChmielAteny II 30. Są w tymże skarbcu dwa Rogi wielkie Jednorożcowe, trzeci mnieyszy: Náczynia z Agatu, kalcedonu, złota, srebrá, okrąg Szmarágowy, etc. ChmielAteny II 185. Agat opasał w cyrkuł tę Machinę, Porfir z Jaspisem, trzyma Gálerye, A na Dziedzince wylewano cynę; Koral swe rozgi koło kolumn wiie Mosty cedrowe y tákież poręcze, Srebrne łancuchy wiszą przez obręcze. DrużZbiór 253. Achat, Achatek [...] vid. Agat. T III 2. Agat. Agat- oder Gagat-Stein. agate une pierre prétieuse. T III 3.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz ACHATEK, ACHATES, AGA II.
Autorka: TS