W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 03.03.2020
CEREMONIA rzecz. ż
Słowniki:
SXVI, Kn, SWil, SW (ceremonja), SJP (ceremonia) notują
SStp, T (?), L (?) nie notują
Formy: lp M. ceremonia; D. ceremoniej; ceremonii; C. ceremonii; B. ceremonią; Ms. ceremoniej; ~ lm M. ceremonie; D. ceremonii; ceremonij; C. ceremoniom; B. ceremonie; N. ceremoniami; Ms. ceremoniach; ceremoniach
Etymologia: <łac. caeremonia>
Znaczenia:
1. »uroczysty obrzęd odbywający się według ustalonych form, uroczystość«: Gdy prezentowali więzniow naszło się woyskowych siła do Regimentarza y iam tez był. Iak iuz po owey Ceremoniiey stoię tak przy namiecie z Iarzyną Rafałęm z Rawianinęm. PasPam 92. Do namiotow iednak krolewskich naschodziło się kompaniey Siła widziec tę Ceremonią PasPam 214. Czynił ci Arcybiskup te Ceremonie co do iego Urzędu nalezały. PasPam 233v. Krol Ian trzeci wszystkim Ceremoniom assystował. PasPam 248. Był tegy pogrzeb obudwu razęm krolow na zamku krakowskim dnia 13 Stycznia [...] Ceremonie spolne odprawiono. PasPam 248. Po ceremoniach pogrzebowych dnia trzeciego [...] była koronacyia krola. PasPam 248. Prędko ta w wielkiej cichości skończyła się ceremonia. MatDiar 654.
2. »ogólnie przyjęty sposób zachowania się w ważnych, uroczystych momentach, oznaki uszanowania«: Z goła dla ceremoniiey tylko, rownemu przed rownym. Człowiekowi przed człowiekiem ... swoiey uzalić się dolegliwosci po tym zamilczec. PasPam 84v. Zeby iednak y Hetmanowi Nalezytą uczynił Ceremonią daiemi list do niego. PasPam 161v. Pisze ze na Trakcie tych Posłow potkał y przystawa przydał ainszego ze Szkłowa nazad odprawił. ktory przystaw niebył y oni w szkłowie nie byli. Byle to tylko ceremonią zachować. PasPam 161v.
Związki frazeologiczne: bez ceremoniej »po prostu, nie bacząc na przyjęte zwyczaje«: Iuz tedy bez wszelkiey Ceremoniey poczęlismy z sobą mowić de tempore [o terminie]. PasPam 224.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas