W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 11.03.2024
BEDNARKA rzecz. ż
Słowniki:
SStp, SXVI, L (bez cyt.), SWil, SW, SJP notują
Kn, T nie notują
Formy: lp M. bednarka; D. bednarki; B. bednarkę
Znaczenia:
1. »żona bednarza albo kobieta trudniąca się bednarstwem; może także nazwisko kobiety«: W miástách wielkich/ miiáiąc rádźieckie y kupieckie żony y corki/ vyrzysz y kráwczową/ bednarkę/ szewcową/ etc. ábo ich corki w sobolách [...]. StarPopr 123. Bittnerin Bednarká. KusWeg B4v. [...] na teraznieyszych pokazało się sądach, że Agneszka Łacna, bednarka, z dziecmi swoiemi nie iest dziedziczką połowy roli, nazwaney Rułuwka [...]. KsKasUl 418. W Wieliczce u Bednarki pod kasią stała pani iakas, tom była u niey pokradła chusty białe; złapała mię ta Bednarka y bito mię na ratuszu Wielickim. KsKrowUl 642.
2. »wyrabianie naczyń klepkowych, obręczowych, rzemiosło bednarza«: Strus, zeby bednarki nie robił, podymuie sie dawac zło. 4. KsKasUl 396. Przysposobienie wczesne drew, i drzewa do bednarki, obręczy na poprawienie wszelakiegó naczynia, bez żadnego omieszkania starać się ma P. Pisarz, zachowuiąc się pilnie od szkody wszelkiey, oraz kiedy czego brakuie, upominać się ma u P. Gubernatora wcześnie, do którego we wszelkich potrzebach skarbowych referować się powinien. InsEkon 80 [81].
Znaczenia niepewne:
1 a. podhasło: W sprawie Reginy Bednarki z panem Jakubem Ajznerem hutnikiem o chałupę w Obiedzy takowa stanęła sentencyja. Ponieważ Jan Bednarz pozostał długu do browaru złotych numero 9 groszy 15, a Regina żona jego nie ma czym płacić [...] Bednarka zaś kogo by znalazła kupiciela, mają chałupę sprzedać, a dług zapłacić powinna. Co się tycze poprawy przez Jakuba, to jest szopki i płotów, kto kupi tę chałupę u Bednarki i jemu według uznania ludzi przysięgłych nagrodzić powinien - której sprawy takowa sentencyja. KsJaz 87. Kumornica Katarzyna Bednarka robi w tydzień dzień jeden, kapłona z ogroda jednego i jeden mendel jaj. InwKal II 173.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
BEDNARKA ż
Formy: lp M. Bednarka; D. Bednarki
Znaczenia:
1. nazwa geograficzna »nazwa miejscowości«: Na skargę i affektacyją Jacka z Bednarki przeciwko Iwana Kowejki z Lesczyn, o dług pewny sprawiedliwości żądającego, takowy dekret: Że Jacko przedtym przestał był na rękojmie, Iwanie Grembale z Jaśkowej, który mu iśca stawił i do więzienia dał; który póty w więzieniu będzie, aże się usprawiedliwi przerzeczonemu Jackowi z Bednarki. KsKlim 151.
2. »nazwa szybu w kopalni soli w Wieliczce«: [...] gdzie by było w głowie bałwana łokci 5 dokoła krakowskich, tedy w górzystej drodze mają im dodać 3 chłopów, jako z „Gospody” do szybu” Ligęza” aliasBednarki”. InsGór 1649 35. Tak ci ja to żartuję, aleć by mnie miarki Nie mierziały, stygarem bywszy u Bednarki, Albo wziąwszy u Bożej dobry urząd Woli; Ledwie bym poetyki nie puścił dla soli, Której gdybym tak dawno jak wierszów się uczył, Bez mała bym nie lepiej szkatułę najuczył. PotFrasz1Kuk II 90. D. 18 decembris nieboszczyk Wincenty Urbanowicz, warcabny natenczas nowogórny, rajca Wieliczki i starejszy tragarski, w niedzielę adwentową czwartą, z chłopcem Mandzelik nazwanym, po rannej mszy na dół zjechawszy u góry „Bednarka” nazwanej, chcąc się wywiedzieć, jeżeliby mógł dojść wszelki górnik bezpiecznie na miejsce pogorzałe [...]. InsGór 1743 138.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorzy: WM, WG