Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. »nielekko«: Kulbak strzelby na brali co az Saniom Cięszko. PasPam 157v.

2. »przykro, smutno«: Gdy Woyska staną w zwykłej bataliiey Ia niewygodzę swoiey fantazyiey Więc cięszko westchnąc y zapłakac cale, Na cię wspomniawszy moy Dereszu VALE. PasPam 51. Cięszko dzielnemu Rumakowi Gdy go nikczemny od Złobu od iada Osieł. PasPam 134. Cięszko musi bydz temu kto nie tylko że nie zarabiał nigdy Oyczyznie na zadną niewdzięczność ale y owszem wszelaką meruit gratitudinis [zasłużył wdzięczności] rekompensę. PasPam 140v.

3. »przykro«: O byłoz mi to cięszko zrazu w owym spustoszonym kraiu starać się opodwody do tak wielu wozow. PasPam 165. Wartować się kazałęm przy owych nocnych y dzięnnych kradzierzach y rozboiach. Comi było bardzo cięszko między ludzmi obcemi. PasPam 180. Cięszkosz tam będzie zanaymnieyszą krzywdę Ludzką za kozdą zosobna duszę odpowiadać y zanię nie znosne ponosic Ctuciatus [męczarnie]. PasPam 196.

4. »niebezpiecznie, niewygodnie«: Kiedy im cięszko było z Wielkich tylko kartanow okrutnie nąm łaiali [sc. Szwedzi] na kozdy dzięn koniom y ludziom dostawało się bo w tamtym mieyscu przenosi kula z długiego Działa prawie wszędzie. PasPam 62v. Nie miały szyki daley szancow progredi [posuwać się] tylko przy nich bić się defensive [broniąc się] Wysuwaiąc się pułkami do Nieprzyiaciela a kiedy cięszko to pod szance refugium [schronienie]. PasPam 103v. Tam nasi Panowie są na Odwodzie gdy by im cięszko było iuz by ich tu zanami widać było. PasPam 239.

5. »mocno, bardzo«: Woiewoda Malborski Denhoff Człowiek był Cięszko tłusty. PasPam 264v.

6. »powoli, ociężale«: Cięszko uciekał choc na dobrym koniu. PasPam 95.