W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 10.10.2023
CZAMBUŁ rzecz. m
Słowniki:
L, SWil (czambół), SW (czamboł, czambół, czambuł; ?), SJP notują
SStp, SXVI (?), Kn (?), T (?) nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1656-1688
Formy: lp B. uż. nżyw. czambuł; ~ lm M. uż. nosob. czambuły; D. czambułów; B. uż. nosob. czambuły
Etymologia: <tur. čapul 'wyprawa grabieżcza, najazd'>
Znaczenia:
»odział tatarski«: Czambuły Tatarow biią. PasPam 236. Powieda, na ostatku zes my się dusznie starali o ięzyka ale dostać zadną miarą nie mogli bo iuz były zaciekłe Czambuły do kosza poschodziły. PasPam 240. Czambułów jeszcze żadnych nie rozpuszczali, tylko idą bataliją. Owa zgoła coś dziwnego ten nieprzyjaciel intendit. SarPam 369. Te záś Czámbuły wróciły sie iuż nazad: y co záś dáley Nieprzyiaćiel zámyśla czás pokaże. AwWarsz_1698_20IX 1-2.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: w czambuł »razem, kupą, gromadnie«: We Lwowie tymi czásy, przez kilká dni od Pográniczá wiádomośći zálátywáły, y co raz to bárdźiey strászyły Ordy inkursyámi, ktorą [!] miałá áż pod sam Kámieniec, y potym w Czámbuł y tám y sam zápuśćiwszy się wpadáć ná ruiny Kráiow nászych [...]. AwWarsz_1699_14II 2. [...] ćiągnął tamtą stroną [Dniestru] Nieprzyiaćiel, y stánąwszy Koszem die 17. ieszcze przeszłego zá Stryiem, záraz porozbiegał się w Czambuł [...]. AwWarsz_1699_14III 3. Bo tak by z nikim szczerze nie przyszło wojować, Byś sobie chciał równego w boju upatrować: Gdzież będzież między Niemcy komesów, baronów, Gdzie wśród Moskwy wyglądał bojarskich szwadronów, Na oko ci nie przyjdzie i tatarski murza, Gdy się w czambuł wysypie z Krymu, z Budziak burza. ZarzLudzRzecz 176.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas