W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 22.04.2020
CZWORO licz.
Słowniki:
SStp, SXVIpod: czwor, Kn, T, L (; pod: czwor; XVI-XVII), SWil, SW, SJP notują
Formy: M. czworo; D. czworga; B. czworo; N. czworgiem; Ms. czworgu
Znaczenia:
»liczba 4«: Powietrze tám pospolićie iest wilgotne y miąższe/ iednák zdrowe y płodne: gdyż owce y kozy rodzą záraz po troygu/ y po czworgu iágniąt: y krowy też częstokroć po dwoygu ćieląt/ y ták wiele mleká dáią/ iżby temu nie wierzył/ ktoby sam nieobaczył. BotŁęczRel I 78. W księgach czworgu, które Bóg dał na świat, raj dla dobrych, i to co w nim, jest opowiedziany, to też wiesz, że skarby panów możnych i zbiory ich pod ichże pieczęcią chowane bywają, a ten, który żywność dla wielu obmyśliwa, od zbytniego skępstwa daleki bywa. SaadiOtwSGul 220. Skoro iuz nie było nad Czworo Staian Woysko od Woyska skoczą oni do nas. PasPam 105. To mi prawy przyiaciel takiego Szanuię Tym Czworgiem [zalet] niech mi słuzy, ostatkiem daruię. PasPam 250. Naładowałęm Pszenicą Czworo Statkow. PasPam 282v. Młodszemu Ferencowi dostała się z tego działu krowa jedna i jałowica jedna, byków czworo przezimcząt [chowanych przez zimę] i klacz barnasta. KsKlim 138. W niewymownie cudney Kościoł ten [świątynia Junony] stał rowninie; widoki swe śliczne Posyłáiąc ná strony świátá okoliczne/ Sámá zwierzchu Máchiná przeźroczystą miáłá Nákształt Rzymskiey kopułę/ ktorą przyimowáłá Swiátłá wszytkie słoneczne. Z Alábástru czoło/ Y szczyty wywiedzione. A tysiąc około Mosiężnych Obeliskow ścian iey podpieráło/ Czworo do niey śpiżánych wrot się otwieráło. Po [...] podwoiách rytych/ Z miedzi Korynthyáckiey wiele známienitych Máiąc figur/ y táblic Bliżey brukowána Areá Mozáikiem. TwarSPas 110. W opisaniu Greckim znáyduie się iedná Historya, że człowiek ieden nazwány Intafern podniosł konspirácyą przećiwko Daryuszowi y iego Páństwu, nie udáły mu się zamysły, á dlá przykłádu w dalszy czás osądzono go ná śmierć, ze czworgiem dźieći y brátem żony iego, bo Sędźiowie rozumieli, że familiá ták złego poddánego nie mogłá być niewinná. ScudZawiszHist B. O Milę ztąd arcy Wielki grad [padał] przez co Czworo ludzi zabieło. PoczKrólPolPom V 70. Obraz tylkiż i tejże ręki, z ekspressją w izbie czworga ludzi, z napisem (de Magistro Sardo). InwObrazŻółkGęb 180. KON ma mieć od cżworga zwierząt Przymioty y Cnoty; od wilka oczy bystre; obżartość, y moc: od liszki uszy małe á ostre, zdaleka słyszące, ogon długi gęsty, albo rzęsisty, od sarny chod podniosły, od niewiasty, osobliwie mamki, piersi, wspaniałość, y warkocz, alias grzywę gęstą pomierną, łagodność do wsiadania y z siadania. ChmielAteny III 473. Pan ieden daie barwę na 50 Czeladzi Krawcowi iednemu/ ktory ma Krawczykow 6/ci robiąc/ zrobili mu przez dwa dni 4 barwy/ to iest/ na czworo czeladzi. GorAryt 119. Niech Koziorożec z strzelcem patrzy krzywo, Niech kondemnaty ogłasza co żywo, Przecię Śreniawa z wolnością popłynie, A cnota polska i w niebie zasłynie, Wszak czworo nieba straszydło wydało A na sąd straszny approby im dało. OdRokLub 110.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas