Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1613

Formy: lp M. oblubienica; D. oblubienice; oblubienicy; B. oblubienicę; ~ lm B. oblubienice

Znaczenia:

1. »narzeczona; umiłowana«: Miedzy inszemi Podarunkami drogą bardzo szatą y Chelzbantem abo drogiem Noszeniem W upominkach Oblubienicze Swą Obesłał. HerbOr 272. Toś ty to znać byłá białagłowá dawnych lat, boć się teraz zá nászych lat, ludzie o to nie frásuią, iest teraz dość bielidł, ktore mogą i sadze pobiałkowáć, iest dość rumienidł, przeto też i ludzi málowánych dosyć, oblubienicá tá mowi: nie będę się málowáłá, niech ták będę, iáko mię Bog ztworzył, Nigra sum. MłodzKaz 77. Swiatła nie pytay, y ogniow na sieni Niemasz słoniowych do łoznice stopni, Kołdra się złotym szyciem nierumieni Wieniec niedaie wieżyczkom pochopni, Przez prog nieskacze tego, z kim się zeni Oblubienica; ani co rostropni Na znak poddanstwa, kryc kazali twarzę [!] Taftą; przy oney niemasz tego parze. LucChrośPhar 46. Gdy Ian. S. w obiawieniu przypodobał do oblubienicy niebo [...] to się bráć powinno w allegorycznym sensie: ták y podobieństwo Nieba do kwadratowey figury miástá. BystrzInfCosm A2.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ oblubienica Chrystusowa: Bá Iudaszu, wżdyć to oblubienica Chrystusowa prosi o to, zebrze, osculetur me osculo oris sui, a ty bez prosby, bez modlęnia się, do twarzy się P. IEZUSOWIY drzesz? tak to, kto poczciwy, to obyczayny, a grubiani naywięcey chcą zażyć konfidencyi. MłodzKaz III, 378. ◆ oblubienica Barankowa (sz. zm.): ◆ oblubienica Chrystusa »mniszka«: Trzeba znowu królowi prętko Ludwikowi Nowego dać hetmana swojemu wojskowi, Któryby dla czci złotej liliej złośliwe łakomce i łupieżce skarał Bogu krzywe, Co zgwałcili ołtarze i jego świątnice, zakony, matki, dziewki i oblubienice Chrystusa w sakramencie na ziemie zdeptali, Aby jego srebrnego przybytku dostali. ArKochOrl I, 297.

◼ Przenośnie: ◼ Jáko tę pachniącą Anyołom SS. y Bogu Rożą do siebie Bog pościągnął y do Zakonu Dominiká S. wprowádził y między oblubienice swe poczytác raczył. OkolNiebo 80. ◼ Wiele nowych do tey oblubienice [do korony polskiej] gotuie się konkurrentow [...] Francuskie Subiekta iako z Hukane laborant skrycie. Ale Neyburskie y Lotharynskie iawn[i]e. O Polskim zas konkurrencie y wzmianki zadney nie masz. PasPam 230-230v.

2.bot. »roślina«

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ oblubienica słoneczna: Brodawnik/ Brodawiec/ Náwrot/ Oblubienicá słoneczna: Rozdział 211 Heliotropium, Verrucaria, Herba Cancri, Scorpiurus, Sponsa solis. SyrZiel 1529.