W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 15.06.2007
CHŁOPIĄTKO rzecz. n
Słowniki:
SXVI, L (XVI-XVII), SWil, SW, SJP notują
SStp, Kn, T nie notują
Formy: lp M. chłopiątko; B. chłopiątko; W. chłopiątko
Znaczenia:
1.ekspr. »dziecko płci męskiej, młodzik, wyrostek, który wyszedł z okresu dziecięctwa, a nie jest jeszcze mężczyzną; syn«: Druga [czarownica] imieniem Wálipurgis/ w zádziáływániu milczenia przez czáry bárzo doświádczona/ ktora insze białegłowy uczyłá/ iáko tákowe milczenie uwárzywszy w piecu chłopiątko pierworodne spráwowáć miáły. SpInZąbMłot 48. Pietrze/ á wász to syn? P. Owszem/ syn moy iest. D. Piękne iest chłopiątko. Boże mu day zdrowie y szczęście. PolPar 9. Das Bübchen/ Chłopiątko. ErnHand 140.
2.ekspr. »posłaniec, sługa«: Wchodzi we drzwi ow chłopczyna mała Z zleconą legacyą. Na co bez odwłoki Wziąwszy respons - pospieszne wzad obraca kroki Sprawiwszy doskonale to, co należało. Aż ta [Włoszka]: Postoj, chłopiątko! KorczWiz 84.
3. »figura przestawiająca dziecko płci męskiej, młodzika, wyrostka«: Wpadnę na delfinoryba, Z okrutną paszczęką ryba: A na niej stoi chłopiątko, Z jakąś pałką niebożątko; [...] Wszystko to z marmuru rzeczy. JarzGośc 70-71. Powiedz/ spytam/ Przyiacielu/ Amorká tego o wielu Szácuiesz/ targ zemną snádnie/ Ná ten to kunszt twoy przypádnie. [...] Dai mi przecię/ dai puł łotá/ A dai y mniey słowem złotá/ Namileisze to chłopiątko/ Twe iusz bedzie to Bożątko [Kupidyn]. GawDworz 16.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: WM