W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 22.04.2013
BUTEL I rzecz. m
Warianty fonetyczne: BUTEL || BUTEŁ
Słowniki:
notują
Formy: lp M. butel // buteł; ~ lm M. uż. osob. butlowie; D. butlów
Etymologia: <niem. Büttel>
Znaczenia:
»sługa, pachołek miejski, zajmujący się głównie ściganiem i karaniem złoczyńców, oprawca, pomocnik kata, siepacz, pełniący także inne funkcje, np. herolda, posła sądowego«: Buteł Praeco. LodDict 9. Butél/ vide Woźny miéyski. Kn 54. Schergant/ mieyski sługá/ butel/ lictor. KusWeg I5v. Wyznánia [oskarżających więźniów czarownic] nie pokázowáć/ [więźniom] komu sąd tákich rzeczy nie iest leczony/ dla osławy ludzki/ iáko butlow/ ábo sług mieyskich/ bo oni do domu przyszedszy żonąm/ á żony wszystkiemu świátu troie niewidy z przydatkiem rozpowiedzą. WisCzar 77-78. W wielkim sekrecie to [przesłuchiwanie więźnia oskarżonego przez czarownicę np. o pomoc] potrzebá odpráwowáć. Ale kiedy y butlowie/ kto się nie leni/ może przy tym bydź/ to tu butel żęnie máło lepszey do domu przyszedszy/ oná innym [...] rospowie. WisCzar 78. *Butel, vid. Woźny. T III 91.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: podwojski butel: Auszruffer/ podwoyski butel/ praeco. KusWeg A7v.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: WM



W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 28.08.2008
*BUTEL II rzecz. m
Słowniki:
L (XVIII), SWil, SW, SJP notują
SStp, SXVI, Kn, T nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1743-1745
Formy: lm D. butlów
Etymologia: <fr. bouteille; niem. Buttel>
Znaczenia:
»duża butelka«: ENTONNER [...] WINO lać do beczki álbo ciągnąć z kuffy do beczki. Lewarem álbo przez leiek. [...] Ley służący do nálewania beczek y butlow. DanKolaDyk II, 518.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: WM


BUTEŁ patrz BUTEL