ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO Data ostatniej modyfikacji: 21.11.2019
PÓJŚĆ czas. dk
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1601-1616
Formy: tr. rozk. lp 2. os. pódź
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: pójść w lekką wagę: Iak przyszła wiadomość że nie tak rzeczy idą iako sobie Francyia obiecowała zaraz tez stary krol poszedł w lekką wagę. PasPam 227v.
Związki frazeologiczne: w akord pójść »zawrzeć ugodę; skapitulować«: Na koniec i Belgrad forteca prawie niedobyta w akord poszedłszy, poddała się, prosząc o pokój Turczyna. KronZakBarącz 200. ◆ za brody pójść »pokłócić się«: Iuz tam sieły nie wiele, serca nic y zgody Husseim z Dilaverem, ze tylko za brody Nie poydą: kiedy ieden drugiego vporem Psowac chce. PotWoj 165. ◆ (Pójść) za kimś w trop »pójść po czyichś śladach«: Poszło Woysko nasze pod Nieprzyiaciela Niemiecka Batalia za nim w trop. PasPam 265v. ◆ pójść spać »udać się na spoczynek, ułożyc się do snu«: Potym wypiwszy winna [wina] iędnę y drugą bardzo dobrego flaszę poszedłęm spać. PasPam 143. ◆ pójść w odwłokę »odwlec się«: Owa impreza poszła wodwłokę. PasPam 221v. ◆ pójść do tańca/ w taniec; wyjść na taniec »zacząć tańczyć«: Wszak ja wąm pięknie grał a niewyszłyscie na taniec. (tu przen.) PasPam 200. Po tych mowach poszedłęm do tańca z nią PasPam 222. Powieczerzey poszedł w tanieć Szęmbek. PasPam 229.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Związki frazeologiczne: z małych pójść początków: ◆ do czarta pójść: do czarta poydą OpalKSat 19v. ◆ za łeb pójść »bić się«: Kto przy mnie załeb, puydzie, piniędzy pożyczy Poradzi, A gdy iechać siła mil nie liczy. To mi prawy przyiaciel. PasPam 250. ◆ pójść na biesa »stać sie złym, ulec złym pokusom«: Między owemi dworzánámi Páńskiemi, pokoiowemi, teżci się też wlulał Szátan, [...] dziwuyże się, że tám przy dworách Páńskich, znaydzie się sługa, radzcá, co też to poszedł cos ná biesa, radby nieiednego Iobem widział, z dobr iego wyzuł, ále by gorzey było, gdyby się wszyscy biesowi godzili, á był tylko ieden, niby Anioł Pański. MłodzKaz III, 78. ◆ pójść w bunt »zbuntować się, występić przeciwko władzy«: Ukraina [...] wszystka poszła wsrogi bunt, widząc ze maią czas potemu. PasPam 192. ◆ w górę pójść »o pieniądzach, kruszcach: zwiększyć, podnieść swoją wartość«: Wszystka Moneta Srebrna y złoto unas wPolszcze w Gorę poszło. PasPam 187. ◆ pójść w zapomnienie »zostać zapomnianym«: Iuz owa Pobozna Intencyia poszła wzapomnienie Iezeli kto o tym wspomniał okrzykniono go. PasPam 119. Owi [...] porąbani z łaski Bozey wyleczyli się y poszło to w zapomnienie. PasPam 183v. ◆ w alternatę pójść z czym »pojawić się, wystąpić na przemian«: Gdy szczęście w alternátę poydzie z kłopotami, Mocniey się BOGA chwyciem obomá rękami. DrużZbiór 105. ◆ pójść w niepamięć: In omnes casus clare et aperte pateat.w czym to takowym ten dawny zwyczaj, który etiam in futurum ma być zachowany. consistebat. aby ani vetustate temporum cokolwiek nie poszło w niepamięć ani ob defectum autentycznych informacyi różne zdaniu saepe memoratae commissionis cale przeciwne miejsca mieć nie mogły opinie i interpretacyje. Na koniec insuper wszelkie osobliwsze przypadki w różnej robocie skarbowej. InsGór 1743 101. ◆ pójść w chłopy »o szlachcie: zamienić się w chłopów, zdegradować się społecznie«: Dziś Xiążętá ná Kniázie, á ci w Szláchtę prostą Puydą, y podobno iuż piorá nie odrostą, Ieśli nád námi gurę wezmą Perekopy, Iáko w Kniázie Xiażętá Szláchtá poydzie w chłopy. PotPocz 24. ◆ pójść do biesa »obrócić na marne, zmarnować (się); stracić«: Z dobr KRolewskich nazbierasz ktores złotem zkupieł I to poydzie do biesa bo wiem nie dla tego Dobra Rzeczyp[ospoli]tey daią aby były Na targu raczey zeby Cnocie szły w nagrodę. OpalKSat 20. ◆ pójść na ceduły »stracić wartość, stać się bezwartościowym jak zbędne kartki, makulatura«: Lecz skoro pomrzem, struci onym jabłkiem cierpkim, A potym zmartwychwstaniem, dzisiejsze tytuły Pojdą kędyś na brzytwy, pojdą na ceduły. PotFraszBrück I 263. ◆ strach komuś w oczy poszedł »ktoś się przestraszył«: Wielki by i tej rozbieżały rozpuście strach w oczy poszedł, kiedyby się obyczaj nalazł, jakoby sądy spraw kryminalnych sporzej odprawować się mogły [...]. AktaPozn I/1 405.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: Podź robić. O nié mogęć chodzić. Podźże iéść. Toć muszę leść. KnAd 164.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: