Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: BRYLANT, *BRYLIANT, BRELANT

Słowniki:
T, L (XVIII), SWil, SW, SJP notują
SStp, SXVI, Kn nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1638

Formy: lp M. brelant // brylant; ~ lm D. brylantów // bryliantów; B. uż. nosob. brylanty; N. bryliantami

Etymologia: <fr. brillant>

Znaczenia:

»diament oszlifowany zwykle w formie ściętych stożków o wspólnej podstawie, odznaczający się silnym blaskiem i żywą grą barw«: Bryliantow Wielkich oprawnych w pazurki dwa. ArchRadziw 1638 176, 15. Pierścień, brelant dyamentowy. InwWilan 34. Gospodarza król imć regalował: jp. wojewodzinie podlaskiej dał bransoletę z swoim portretem we cztery piękne brylanty. ZawiszaPam 171. [...] dostała się Tabakiera złota, z wierzchu Bryliantami, Rubinami y Szafirami sadzona [...] P. Moszynskiemu Podskarbiemu Nadwor: Koron: [...]. GazPol 1736/ 94, 1 nlb.. Dystrybucya Proemiorum Nayiaśn. Krol [...] Kalcedonową w złoto oprawną z Portretem własnym Tabakierę. [...] P. Baron Keyserling Poseł Rossyiski Pierścień bryliantami obsadzony. GazPol ???. Brylant. Brillant; Demant so in Rauten geschliffen ist. diamant brillant. T III 81.