W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 08.10.2018
ŻAŁOSNY przym.
Warianty fonetyczne: ŻAŁOSNY, ŻAŁOŚNY
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1605
Formy: lp M. m żałosny // żałośny; B. m nżyw żałosny
Znaczenia:
»pełen żalu«: Po Pánu vtonionym gdy po morzu pływa/ Itháki jusz dáleka wodá ią porywa/ I do Grobu Ajáxá słuszniey swego pławi Z ktorey się dzwięk załośny/ y tá mowá ziáwi: Ciesz się, cny Bohaterze zwyćięscaś i w grobie/ Ktorać przedtym/ y dziś Tarcz tász należy tobie/ Lepszyć Neptun niż Pallás. GawDworz 6. Listy KROLA IoMSCi do Wiednia y do Francyiey ordynowane poszarpali y czytali [...] Ależe to przecię krola potykac niemiało na to iest załosny. PasPam 144. Taką, miał Intencyią ze by cię [w] wstępną srzodę Panem Młodym nazywano a teraz załosny że iego affektem gardzisz. PasPam 220v.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: akt żałosny (sz. zm.): Krewni [...] te mu [Zygmuntowi III Wazie] Ostatnią posługę z Serdecnym zalem oddaią y WM Swym Msci P. Zemną pospołu Uniżenie dziekuią, Ze Się WM na ten akt Załosny Stawieli. HerbOr 306. Nazaiutrz była Msza spiewana, tak się ten załosny act skonczył bez stipy. VorLetSkarb 181.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: żałosny lament (sz. zm.): LECH WZBVDZONY Y LAMENT IEGO ZALOSNY JurkLech A3. Na ktory to Seym W. Pan sam pamiętam w liśćie do mnie napisałeś ow czyiśi żałosny lament: Haeccine nos audire senes? KonSRoz 69.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
ŻAŁOSNA
w funkcji predykatywnej
Warianty fonetyczne: ŻAŁOSNA, ŻAŁOŚNA
Formy:
Znaczenia:
»jest smutne«: Subsellia, urzędy władzą utraciły; swawola wszędzie górę wzięła, także nie to, co kto był powinien, ale co mu się podobało, to czynił; a jeszcze to jest tym żałośniejsza, że winę wszytkę na WKM., na senat, na urzędniki kładąc, swe rzeczy udają, zamysły farbują, aby acz niesłusznym udawaniem nienawiść ludzką na WKM. i na nas, bracią swoję, obaliwszy, wieściami płonnymi i inszymi różnymi sposobami ludzie spokojne do rozruchów i tumultów pobudzali, libertatis speciosum nomen praeferendo, aby tym łacniej na cel wymierzony niewiadome rzeczy przywiedli. MyszkZdanieCz III 296. Ato im jest niesłuszniejsza, tem częstsza i żałośniejsza, że tego roku drugiem pierwej sławę, egzystymacyą stracić przyszło, pierwej być osądzonych i publikowaniem już powiedziano, o co się kto i jako sprawować miał, być niepraw. MyszkZdanieCz III 297-298. Záczym Studenći názáiutrz z płáczem ludzkim precz z Krákowá poszli/ Kośćioły/ Akádemią/ Kollegia/ Contubernia/ Szkoły puste zostáwili/ rożni rożnie do Czech/ do Prus/ do Lipská/ Witemberku Ieny szkoł Luterskich sie vdáli. Byłá to Koronie Polskiey żáłosna/ bolał Krol August świętey pámięći/ y zá nimi posyłał/ roskázuiąc/ żądáiąc/ áby sie wroćili. CezWargFranc 25. To żałośna, że na końcu prawie ćwierci juliuszowej, nawet w tenże dzień śrzodni ta tranzakcyja gródecka była, kiedy i spod Wojnicza król szwedzki wojsko polskie spędził był i tak obiedwie wojska nad Wisłokiem rzeką, oni stąd, owi zowąd, oboje nieco łączyć się musiały. JemPam 144. To najżałośniejsza, że tego roku Kamieniec od Turczyna wzięty [...]. JemPam 407.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas