W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 23.04.2014
*ŻYCIE rzecz. n
Słowniki:
SStp, SXVI, Kn, T, L (XVI-XVIII), SWil, SW, SJP notują
Formy: lp D. życia; B. życie; N. życiem; Ms. życiu
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiDawszy pokoy [opisowi] tamecznych Prowincyi [...] Poniewasz ia tu nie Historyie ale Cursum zycia mego opisać proposui [postanowiłem]. Wracam się iednak do odbiegłey materyiey. PasPam 71. Zachoway mię Boze raz w zyciu moim takiey Choroby. PasPam 78v. A teraz chwalebni Tumulanci [tumultandi = zmarli] w wiekuistą zabrawszy sie kompaniią zegnaią przez mnie Woysko wszystko iako swego Palaestram, [szkołę] życia. Zegnaią Chorągiew Matkę [...] zegnaią wszystkich krewnych. PasPam 87. Kto mi bierze Sławę dobrą bierze mi Zycie. PasPam 185. Co tez to te przyiacielskie usługi mnie w zyciu kosztuią Sąm tylko Pan Bog wie. PasPam 249v.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: póko życia: Panie Boze Dobrotliwy racz takich lat uzyczać łaskawie poko zycia mego stawac będzie. PasPam 277v. ▲ kończyć życie »umierać«: Przywieziono tez y kazimierza za Francyiey choc z nami niechciał zycia swego konczyc a postaręmu po Smierci do nas przyiechał. PasPam 247v.
Związki frazeologiczne: na azard życie łożyć, na azard życie nieść, puścić na azard życie »ryzykować życie; ryzykować życie; ryzykować życie«: A lubo tam Hetman na Azard zycie swoie łozył y męznie się potykał iednak niedobre Woysko strasnie uciekac poczeło tak dalece że ledwie sam Hetman po tym dwa konie rosparszy Mogł uskrobac zdrowo aż do Minska. HistBun 32v. Tenże J. O. X. JMci nielituiąc zdrowia y fatygi na ażard życie niosąc z ludzmi swemi Nadwornemi [...] poszedłszy za rabuiącemi Haydamakami podiazdem [...] tychże Haydamakow [...] rozgromił. RadziwUDiar B4-B4v. Puscił na azard dla Oyczyzny zycie swoię nieiaki Skrzetuski y przebrawszy się po chłopsku pobrał listy od Wodzow do Krola. HistBun 12v. ◆ ostatni akt życia »umieranie, śmierć«: Z táką rekollekcyą z tego świátá zeszłá [księżna de Oranges]/ że wszytkim/ ktorzy około tego ostátniego Aktu iey życia byli/ dziwowáć się przyszło/ y oraz zbudowáć z meżnego y rostropnego vmysłu tey Xiężny przy ták strászney przepráwie. MerkPol 82.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: życie hazardować: [...] gdy obaczył że nikt Mu na posiłek nie przybywa, więc westchnął do Nieba na to patrzącego, iako życie ażardował dla Oyczyzny, azatym się nazad do swoich reiterował okopow. HistBun 16.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas