W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 29.09.2023
MODERACJA rzecz. ż
Słowniki:
SW notują
SStp, SXVI, Kn, T, L, SWil, SJP nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1606-1607
Formy: lp M. moderacja; D. moderacjej; B. moderację; N. moderacją; Ms. moderacji; ~ lm D. moderacyj
Znaczenia:
1. hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiAzaż ich nie odradzało wiele, żeby się był KJM. z wojskiem z Wiślice ruszać nie raczył, ale przez deputaty o moderacyej artykułów traktować kazał? ZebrzMyszkZatargCz II 197. Na przykład odda kopacz kłapcia w miar 6 i ma mu pisać bałwanów 6, ale że mu trochę jaki napukluje, potrącamy takim sposobem: napisze bałwanów 5, a za szóstego tylko wyboja, to jest za 24 gr tylko 18 gr, która to moderacyja należy na pilnym dozorze cnotliwego i wiernego stygara, i to wszystko, co się in rationibus podaje. InsGór 1, 13.
2. »umiarkowanie, powściągliwość«: I. W. I. M. P. Podskárbi W. X. Litt: exkusował się Naiáśnieyszemu Krolowi I. M. że niemogł comparere ante Maiestatem Regiam, álbowiem vrgebat iego praesentia w Grodnie, żeby Collisiones mogły się euitari zá iego moderacyą, ponieważ Woysko Kwárćiáne Litt: z polá powroćiwszy koło trzymáło wtych dniách pod Grodnem. AwGrodz 2. Jakośmy odstąpili daleko od przodków naszych zwyczaju, u których wszystko widzieć było rozporządzone dobrze, wszystkie w moderacyi i spokojności sprawowały się rady, wszystko powagę i wstydliwą obserwancyją ukazywało miejsca. KonSSpos 224.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: ER