W TRAKCIE OPRACOWANIA
Data ostatniej modyfikacji: 25.05.2023
Najwcześniejsze poświadczenie: 1621-1643
Etymologia: <
wł. fortezza>
Znaczenia: »warownia, twierdza«: fortécá/ vide Twierdza. Kn 179.
Ta zas pomieniona Forteca Fryderyzont [Fryderyzant] tego tu Morza kto[re] Vergit ad Latus Occeani versus Fioniam [styka się z oceanem od strony Fionii] insze zas kąty ma dwa to iest Helsonariam et Cronoburgum [Helsingor i Kronburg] ktore przeciwko sobie directe [na wprost] stoią. PasPam 70.
Tam między tami [tymi] Fortecami kozdy nawiguiący kłaniać się y prosić musi. PasPam 70v.
Winszował kurfistrz Woiewodzie tey Szczęsliwosci [...] że Pan Bog Sławną podał Fortecę. PasPam 72v.
Et interim [a tym czasem] radzono iako sobie postąpic z Fioniią poniewaz Fryderyzent [Fryderyzant] tak potęzna forteca dostała się w ręce nasze. PasPam 72v.
Forteca to foremna siła by o niey pisać ale że to nie wcudzey Zięmi mało potym opisować bo Siła takich co iey dobrze wiadomi. PasPam 99.
Szlachty było w tey Fortecy Szlachcianekpostroiło się to od Cudow [...] Niedziw że się tam Moskwa darli gwałtem do owey Fortece. PasPam 99v.
Wszyscy Magnatowie Z Xięstwa Litewskigo do tey Fortece posprowadzali się byli. PasPam 100.
Poszliśmy pod wielki Mochilow Biało Ruski ktora forteca iest y wielka y potęzna nad Samym Dnieprem. PasPam 101.
Pan Donskorunski [Dołgoruki] kwapił bardzo do nas głosy pusciwszy po Fortecach Moskwą osadzonych że by nąm wszędzie zasępowali kiedy będziemy uciekali. PasPam 101v.
Woysko tedy za tym iako za fortecą iest y ztąd to nazwano Hulaygorod. PasPam 103v.
Wiedenska Forteca [...] Patrzciesz przez krotkie wedwoch Miesiącach Oblezenie. Iaką poniosła deformitatem [szkodę]. PasPam 259.
Trzeba zawsze przystępowac [zam. przystępując] pod Fortecę wystrzegać się Stanąc gdzie iest iaki kolwiek Maiak albo krzak. PasPam 275v.
Fortec kilka potęznych opanowali a przecię to wszystko za naszym powodemżes my na Sobie Trzymali Tatarską [siłę, potęgę]. PasPam 282v.
Forteca, twierdza [...]. T III 346.
▲
Ustabilizowane połączenia wyrazowe:
▲
wziąć fortecę »zdobyć twierdzę«:
Bez Armaty y piechoty wzioł fortecę. PasPam 61v.
▲
osadzić na fortecy »umieścić w twierdzy«:
P owey Szczesliwey Wiktoryiey [...] zaraz tam osadził na tey Fortecy Woiewoda kapitana, Wąsowicza z Ludzmi. PasPam 61.
▲
opanować fortecę »zdobyc twierdzę«:
Turkow po dwa kroć potęznie bili, Obozy z dostatkami pobrali y fortec kilka potęznych Opanowali. PasPam 282v.
▲
atakować fortecę:
Poszły [...] Woyska [...] szukac Turkow y Niektore Attakować Fortece. PasPam 264.
◼
Przenośnie:
◼
Woyska [wojsko] pokazawszy się tylko tym Fortecom poszło daley ku Granicy. PasPam 275v.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]