Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: *FORTKA, *FURTKA

Słowniki:
SStp (fortka), Kn, T (fortka), L, SWil, SW, SJP (furtka) notują
SXVI (?) nie notują

Formy: lp M. fortka; D. fortki

Etymologia: <niem. Phorte>

Znaczenia:

1. »niewielkie wejście, drzwi, brama«: fórtká/ Portula [...]. Kn 179. Fortka. [...]. T III 347.

2.przen. »śmierć«: Chcieli niebozęta przed Polakami uciec do Nieba alec ich tam niepuszczono zaraz S. Piotr przywarł fortki. PasPam 60v. In Iunio id est 21 Chorowałęm periculosissime [bardzo niebezpiecznie] ledwiem się od Fortki wrocił za co niech będzie Imię Boskie pochwalone niech mię Bog miłsierny takiey drugiey zachowa okazyiey. PasPam 257.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ furtki przywrzeć »nie wpuścić do Nieba«: Chcieli niebozęta przed Polakami uciec do Nieba alec ich tam niepuszczono zaraz S. Piotr przywarł fortki. PasPam 60v.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

◆ Związki frazeologiczne: ◆ od fortki się wrócić: