W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 30.03.2023
AMIANTrzecz m, AMIANTOrzecz m albo n, AMIANTUSrzecz m
Słowniki:
L (XVIII), SWil, SW, SJP (amiant) notują
SStp, SXVI, Kn, T nie notują
Formy: lp M. m amiant; amiantus; m albo n amianto; Ms. m amiancie
Etymologia: <łac. amiantus, z gr.>
Znaczenia:
»minerał, odmiana azbestu«: Nie dáleko wyspy Cáristo/ sławney dla dostátku mármurow/ dobrych bárzo ná robienie Column/ znáyduie się też ieden kámień/ ktory przędą y tką: stárzy czynili z niego płotná/ ktorym nic nie szkodźił ogień: w ktorych wárzono y palono trupy/ y ták w nich zostawał popioł. ten kámień zowią Amiánto. BotŁęczRel II 112. Nayduie się w Cyprze kamień Amiantus, ktory barzo iest podobny Ałunowi łupnemu [...] O Amiancie powie się szerzey w 5. księgach/ da Bog. SyrZiel 1022. Ná tey Wyspie znayduie się kámień zwány Amiánt, ktory utłukszy w możdzerzu wydáie z siebie ná ksztáłt nici lniánych, z ktorych robią płotno, ktore nigdy nie zgoreie w ogniu y im ie bárdziey pali tym większą biáłość z siebie wydáie, o czym pisze Káwáler Podocatarus w historyi Cypryiskiey wydáney Roku 1566. ŁubŚwiat 580. Tu się znayduie Amianthus kamień, ktory potłukłszy w moździerzu może prząść na nici, y płutna robić, ktore w ogniu nie goreie, owszem się czyści iak w praniu. ChmielAteny IV 518.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: BR-K