Słownik XVII wieku

Słowniki:
T, L (XVI), SWil, SW notują
SStp, SXVI, Kn, SJP nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1661

Formy: lp M. m budynkowy; D. m budynkowego; n budynkowego; B. ż budynkową; lm M. nmos budynkowe; D. budynkowych; Ms. budynkowych

Znaczenia:

1. »należący do budynku, będący częścią budynku«: Gruntrys. Planta. Zrysowánie fundámentu Budynkowego. SolGeom I 3. NA Abrysy wszelkiego budynku, ktorego chcesz mieć Plántę vżyy trzećiego sposobu Náuki 9. ábo Náuki poprzedzáiącey 12 Toż czyniąc przy ściánách budynkowych, cobyś czynił przy murách vlicznych Miásto ábrysuiąc, prędżiuśińko ie wystáwisz. SolGeom II 105. 5. Zrysuy liniią pierwszą C D M, ná sposobnym kárty mieyscu, od ktoregoby ćiągnące się insze budynkowe śćiány, mieysce mieć mogły. SolGeom II 107. Okno [...] okna budynkowe. das Fenster-Werck eines Gebäudes. le vitrage, le fenêtrage, toutes les fenêtres d'un bâtiment. T III 1214. Nie wzmiankuię iey [czeladnicy] ani innych budynkowych częśći, długości, szerokości, bo ich doyść można otworem cyrkla do skali przyłożonym. ŚwitBud 55. Ale iż figura ta czyniłaby w ścianach budynkowych wielkie kąty i szpary trudne do wypełnienia; przeto nie daią słupow okrągłych w żadnych ścianach równych i gładkich. ŚwitBud 122.

2. »przeznaczony do budowania, będący materiałem budowlanym, budulcowy; użyteczny przy budowaniu«: [...] JkM, mając respekt na spalenie miasta tego Wałcza, pozwolić raczył mieszczanom wałeckim Starego i Nowego Miasta, aby w lasach do starostwa wałeckiego należących, drzewa wszelakiego budynkowego kop 10 na pobudowanie domów swoich wycięli i do Wałcza wywieźli. LustWielk 60. [...] na pobudowanie obojga miasta [starego i nowego Wałcza] w lasach nowodworskich 13 kop drzewa budynkowego JKM tymże mieszczanom pozwolić raczył. LustWielk 60. Budynkowego nie rąbác drzevvá, chybá ná własną potrzebę, y to zá wiádomością Páńską, álbo stárszego Vrzędniká, ludźiom rozdavvác, przedawác nie godźi się. HaurEk 59. Sad ogrodowy, ogrodow 5, bór piękny budynkowy, jakiego koło Kalisza nie masz. InwKal I 446. Máppá: Mappa: Zrysowánie plácow Budynkowych, Gránic, Powiátu, Krolestwá, Ziemie cáłey. SolGeom I 4. NAd 45. gradusow Tángense ED, dálsze się tu nie dźielą, gdyż do nawyższych budynkow (iáko Architekt Polski pokaże) nie trzebá bárdźiey przyczyniáć wielkośći sztuk budynkowych, nád tę ktorą połkwádránsá, to iest 45. gradusow, wydáią. SolGeom I 79. A jeżeliby samsiad samsiadowi w nocy lub kto inny drzewa z podworza miał nabrać czy do opału lub też budynkowego, takowego szołtys osądzić ma na winę, złoty jeden urzędowi dać powinien. OrdPoznKutrz 277. Do boru wolny wrąb tak na opał, jako i budynkową potrzebę pozwala się impp. Skrzypińskim. InwKal II 205. W lesie także, na łąkach, jest jeden stawek pusty, zarosły. Za którym idzie las, ku zachodowi i narożnikom Skrzebowy, Bieganina, Sobótki i Górzna ciągnący się, z gruntu wycięty, tak że już nie masz, co by było na potrzebę budynkową uciąć. InwKal II 310. Mapa [...] 2) Riß, Abriß [...] 2) plan, dessein [...] 2) mapa placow budynkowych, granic, powiatu, źiemie całey. T III 789. Model [...] model przodku, szczytu budowania, vid. Skład budynkowy. T III 853. Skład [...] skład budynkowy. Bauk. Aufriß/ Aufzug/ Zeichnung eines Gebäudes nach den Durchschnitt. Archit. ortographie; profil. § skład wnętrzny, powierzchowny. T III 2031-2032.