W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 16.03.2016
AMONIAK rzecz. m
Warianty fonetyczne: AMONIAK, ARMONIAK
Słowniki:
notują
Formy: lp M. armoniak // amoniak; D. armoniaku // amoniaku; B. uż. nżyw. armoniak // amoniak; Ms. amoniaku
Etymologia: <łac. ammoniacum 'żywica rośliny rosnącej przy świątyni Amona'; śr. łac. ammoniacus, armoniacus 'amoniakalny (o soli)'>
Znaczenia:
»żywica afrykańskiej rośliny Dorema ammoniacum, azjatyckiego pochodzenia, stosowana w medycynie«: O Ammoniaku/ Rozdział 63. Ammoniacum, Hammoniacum. Agasyllum. Eliustrum. Criotheum Ammoniak/ álbo Armoniak/ iest Zywicá z iednego chrościástego drzewká płynąca/ czásu gorącego [...] NAyduie się tylko w Afryce sámey/ y to nie wszędzie/ tylko niedaleko miasta Cyreny/ tám gdzie był niekiedy kościoł Iowiszow/ ktorego tamci obywatele Amonem zwáli. SyrZiel 216. Komuby się flágmá w piersiách stánowiłá záduszáiąca/ iáko bywa pospolicie w Chorobách długich y cięszkich/ flágmistych/ z miodem Armoniak vtrzeć/ á iáko Laskowy orzech wielki/ ná raz w vsta choremu dawáć/ álbo z łyszki lizáć/ álbo z miękkim iáiem wypić/ álbo iáko się wyższey namieniło/ z Grucą/ álbo z rzadką kászą Ięczmienną przebiiáną/ czwierć łotá pić dáiąc. SyrZiel 217. Amoniak/ sok. Ammoniacum [...]. Kn 6. AMMONIAK Guma ktora się robi z soku pewnego rodzaiu zapaliczki, iest to ziele ktore rośnie w Cyrenie w Barbaryi, przy Kościele Jowisza Ammoniusza. DanKolaDyk I, 95.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: amoniak żywiczny: Wziąć [...] Ammoniaku żywicznego/ Nasienia Swiniey wszy/ abo weszki po łocie. SyrZiel 194.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: BR-K