Słownik XVII wieku

Znaczenia:

»obszar położony za rzeką«: [...] nákoniec przekonani/ z oyczyzny muśieli wychodźić/ y tułáiąc sie trzy láta po Niemcech/ do Renu sie przywlekli/ kędy Menápi mieszkáli przy oboiom brzegu: role/ budowánia/ mieśćinki mieli/ ále przyszćiem tak wielkiego ludu strwożeni/ z zarzecza ná tę stronę Renu przenieść sie muśieli/ y żołnierzá rozsádźiwszy/ Niemcom przeszćia bronili. CezWargFranc 75. O zarzeczu, to iest co zá Tybrem. NAprzod to zarzecze zwáli Ianiculus/ á to od gory ktora iest nád tym mieyscem. Zwano też to miástem Ráwenátow/ á to dla żołnierzow ktorych chowano przećiwko Márc. Antoniusowi y Cleopátrze/ tám było náznáczone stanie żołnierzom tym od Rzeczypospol. Na tym mieyscu nie mieszkał nikt znáczny/ iedno rzemiestnicy rozmáići: á to dla záráźliwego y niezdrowego powietrza [...]. CezPiel 40. Ráno Ich M.PP. Hetmáni náznáczywszy káżdemu z Pánow Pułkownikow y Rotmistrzow swoie w szyku mieysce/ gdzie ktorzy/ zá kim/ przed kim stać/ kogo pośiłkowáć/ z kim się potykáć/ y czynić przećiwko nieprzyiaćielowi miał/ vczyniwszy y w oboźie rząd/ gdzie się y z zarzecza zdrády spodziewáć mogli/ o południu Woysko wywiedli z obozu/ dawszy mu y z lewego/ y z práwego boku potężne zasłony/ piechotą y dziáły [...]. SzembRelWej A3. Zarzecze/ [...] Locus trans flumen. Sic zaléśie/ Locus trans siluam. Zamośćie/ zabłoćie/ zawodźie/ zawiśle. Locus trans pontem, transpaludes, Istulam[!] etc. Kn 1391. Nie mieszkał kowal w mieście, tylko na zarzeczu. PotMorKuk III 334. Zarzecze, das User jenseit eines Fluszes. le rivage qui est au delà d'un fleuve. T III 2892. Zarzecze, domy za rzeką tak zamoście, zabłocie, zawiśle, zadzwinie, zastole, tak podławie, poddasze. tak miedzymurze etc. DudzZbiór 73.