Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: AMUNICJA, AMONICJA

Słowniki:
T, L (XVIII), SWil, SW, SJP notują
SStp, SXVI, Kn nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1638

Formy: lp M. amunicja; D. amunicji // amonicji; B. amunicją // amonicją; amunicję; N. amunicją; Ms. amunicji; ~ lm D. amunicyj; B. amunicje // amonicje; N. amunicjami

Etymologia: <śr. łac. admunitio>

Znaczenia:

»wyposażenie bojowe żołnierzy, broń, pociski, proch itp.«: Wszelaką potrzebną Amunitią według potrzeby wydawać ma cejkwart w czasie wojny. ArchRadziw 1638 53, 2. Miastom ufortyfikowanym także obozom opatrzenie żywnością y Ammunitią uczynić, albo posiłkow dodać potrzeba. FredKon 111. Posyłam też W[aszmoś]ci sercu memu rejestr amunicyj, które zabrano w obozie tureckim. SobJListy 543. Szwedzi po wytrzymanych kilku szturmach uciekli, wszytką porzuciwszy Amonicyą. HistBun 53. Bez zadney ammunicyi zbroynego przezwycięzył Plutona, słow Elegantią. MikSil 181. Wozow ammunicyami napełnionych 8000. RubJan U3v. Z sumą za harmaty i inne amonicje księciu JM Stanisławowi Lubomirskiemu 23.333 złotych polskich pana Morocho[w]skiego sługę mego wysłałem. RadziwHDiar 55.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ amunicja wojenna, amunicje wojskowe: 800 palisadow zwieść kazał, tudzież wszelkim dostatkiem zywności, y ammunicyi woienney Garnizon tuteyszy opatrzył [pan Reymić]. GazPol 1735/29, 6 nlb.. [...] Woyska wielkie Rossyiskie z Amunicyami wielkiemi woiennemi y wiktuałami [...] ustawicznie na Ukrainę masieruią [...]. GazPol 1736/96, 5 nlb.. Należy niemniey do publiczney Ekonomiy [...] okupienie patrimonii y kleynotow Rzeczypospolitey, przysposobienie ammunicyi Woyskowych. DanOstSwada III, 28.

◼ Przenośnie: ◼ Drugi/ trąciwszy proch y amunicyą/ ktorey y w Weneckich Cekauzach nie dostanie/ na Opera externa albo nie potrzebne kakiety [!] y w Ausęnwerkach wystrzelawszy się/ na fortece nie ma z czym. GorzWol 91.