ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO Data ostatniej modyfikacji: 07.05.2024
WRZOS rzecz. m
Słowniki:
SStp (2 znaczenia), Kn, T, SW (wrzos, wrzosk, wrzost, weres, werez), SJP notują
SXVI, L, SWil nie notują
Formy: lp M. wrzos; D. wrzosu; N. wrzosem; Ms. wrzosie; ~ lm M. uż. nosob. wrzosy; B. uż. nosob. wrzosy; Ms. wrzosach
Znaczenia:
»pospolita roślina wieloletnia; Calluna vulgaris«:
Ktemu też iáko wrzos ták y borowa trawá tę ma náturę/ iż dycháwiczne ábo kászlące czyni/ á to stąd że pożywáiąc trudno vstrzedz/ áby wespoł z nimi y piasku ná ktorym on rośćie potrosze nie żárły/ ktory w żołądku młodym leżąc trawion áni wypędzon być nie może... DorHip I Diijv . Lwica za wilkiem bieży, za kozą wilczyca, Koza za wrzosem, a mnie do ciebie tesknica; SzymSiel 9. Wrzos/ Erica, erix. SzyrDict 487. Wrzosz Herba, Apiarium, Cithisus. SłowPolŁac rkp. 98. Łąki ieśliby się do sprzątnienia, dla przyczynienia śianá znáydowáły, pámiętáć zbieráć, Ná Wrzosach bydła pasienie. HaurEk 60. Ze łąki kwitną odmładniaią wrzosy Ze ryby w wodach á zwierz w lasach ziewa Ze człowiek mowi według swey natury Z twei to wszystko iest Architektury. ChrośJóz1698 IX, 12. ák ránna zorza swoy rumieniec śliczny Pokaże, rosa perłowe kropelki Pozbiera, iuż ci Pasterz okoliczny Nie zaśpi, á pták wyśpiewuie wszelki, Ci trzody owiec żeną między wrzosy, Te, mokre skrzydła otrzepuią, z rosy. DrużZbiór 513. Główki péłkowé náyczęściéy są całkowité, bywaią iednak czasém iakoby rozszczepané (bicornes), np. u wrzosu: pospolicie każdy pręcik má iednę główkę, są iednakże kwiaty niektóré, iakoto trzemielina, rzepik, u których pręciki maią głowki podwoyné (antherae didymae). KlukCzenBot 109. Bory przyiemne! Widoku móy miły! Twoim się wrzosem me kozy karmiły. Pagórki wdzięczne! Gałęziste lasy! Słodkie trawiłem między wami czasy. MarewSiel Dv.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: Dobra kozá ná wrzosie. KnAd III, 2.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: PK