Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Formy: lm B. uż. nosob. sposoby; N. sposoby

Znaczenia:

»tryb postępowania lub wykonywania, robienia czegoś; zespół cech charakterystycznych dla czyjegoś zachowania się, czyjegoś działania; maniera, modła, środek do czego«: NOWINY Z MOSKWY, to iest Iáko Naiásnieyszy y Niezwyciężony Ie[g]o M. Krol Polski/ będąc z woyskiem w Moskwie/ niechce áby krew Chrześciánska tyránsko przelewána byłá/ ále dobrotliwie/ y náder łáskawie/ sposoby dobremi z wdzięcznym poselstwem Posły swoie posyła [...]. NowinyKról A. Czynił on zacny á wielki Monárchá Iuliusz Caezár/ obiemá sposoby bo y mieczem páństwá Rzym skie rozszerzał/ y obroną/ y hoynośćią náuki vczćiwe rozmnażał [...]. DobrociesRel A3v. Jędrzej Freport kupiec dostatni iest trzecim w towarzystwie. z Pracą y doświadczeniem złączył rozsądek gruntowny. Zna doskonale naturę handlu, potrzebę y sposoby. Monitor 18.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ sposób alchimiski (sz. zm.): Oleiek Piołynowy Alchimiskiem sposobem dystyllowány. SyrZiel 357. Może Istność z tego ziela ták iáko z Piołynu, ábo z inych zioł sposobem Alchimiskim wyciągnąć do potrzeb wyższey pomienionych. SyrZiel 373-374.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ rozbójniczym sposobem: ▲ kupić coś na sposoby: ▲ inakszym sposobem: Tak udawano że ich y Niekrzywdził w niwczym tylko że miał zdobycz wielką, ktorey mu Oni inakszem sposobem wydrzeć nie mogli arz Z buntowawszy się. PasPam 277.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ nocnym sposobem: ◆ znalazł się sposób: ◆ znajdować sposób: ◆ (Około czego) chodzić sposobami: Teraz tylko Bychow sam nád Dnieoprem ná Białey Rusi zostawa w ręku nieprzyiacielskich/ około ktorego chodzi rożnymi sposobámi I. M. P. Woiewodá Wileński. MerkPol 136. Chodzimy wszystkimi sposobami, aby wojsko dało wozowych koni pod piechotę, ale jakoś to oporem idzie. SobJListy 71. ◆ szukać sposobów »starac sie wynaleźć środek, radę«: Wnagłey potrzebie roznych szukac nalezy sposobow. PasPam 217v. ◆ powiedać sposób: ◆ jednanym sposobem: PasPam 89v.