W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 31.01.2020
BORSUK rzecz. m
Warianty fonetyczne: BORSUK, *BORSUG, *BORSZUG
Słowniki:
Kn (borsuk), T (borsuk), L (borsuk; XVII-XVIII), SWil (borsuk), SW (borsuk, borciuch, borcuch, borczuch), SJP (borsuk) notują
SStp, SXVI nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1621-1643
Formy: lp M. borsuk; B. uż. żyw. borsuka; N. borsukiem; ~ lm M. uż. nosob. Borsuki; D. borsuków; B. uż. nosob. borsugi // borsuki; N. Borsukami; Ms. borszugach // Borsukach
Etymologia: <tur. borsuk 'borsuk'>
Znaczenia:
zool. »zwierzę ssące, drapieżne z rodziny kunowatych, o spiczastym pysku i krótkich kończynach, prowadzące nocny tryb życia, żyjące w lasach Europy i Azji, jaźwiec; Melex taxus; futro tego zwierzęcia«: Borsuk/ v. Iáźwiéc/ nam idem est. Borys v. Chleb gruby. Kn 42. Iáźwiéc/ borsuk/ Echinus terrestris [...] vide Ież cudzoziemski Choerogryllus, porcellus rupium, animal simile muri & vrso, magnitudine herecij [...]. Kn 239. Obroż przeszywanych, z Borsukiem z Kolcami y sprząskami mosięznemi [...] 6. ArchRadziw 1638 180, 15. Kleszczy żelaznych do trzymania borsukow [...] 2. ArchRadziw 1638 380, 15. Iáźwiec/ borsuk. Echinus terrestris. Eżis swetimos szalies. SzyrDict 86. Chodzi w Sobolách; ledá piecuch, ledá pluchá, Nikt tego, krom Rycerzá, nie wdzieie kozuchá. W iákim chodzą Lisowscy? nie u Zydow bo go, Zá pieniądze? ále krwią, trzebá oblać drogo. O czym szerzey Kroniki, Historyopisow Nie rodzi Polska knieiá, dzisia tákich Lisow, W Iázwce, w Borsuki, skażą; swey poydą nátury, Dáley nie wiedzą, tylko ná domowe kury. PotPocz 106. Naszczwaliśmy zwierza gwałt: lisów dwanaście, zajęcy koło czterdziestu, borsuków, a wilcy po dwakroć nam uciekali; zabawiwszy się dni 14, nazad wróciliśmy 17 Praesentis do Rohotnéj. ZawiszaPam 155. Różnemi czasy téj jesieni uszczwaliśmy wilków 8, lisów 16, zajęcy 72, rysia jednego, borsuków dwóch. ZawiszaPam 168. Sczambura poszedł do strzelca tego w poniedzialek wielkonocny przed wieczorem, żeby poszedł z nim do lasa na borsugi, mowiąc, że on zna o borszugach, iak wyszli z lasa. AktaMusz 66. [...] tak powiedział strzelec], że go namawiał z sobą Tymko Sczambura na borsugi y poszedł z niem do lasa, ktory idący tak daleko lasem y pytał go, gdzie tak daleko prowadzisz, odpowiedział, podź, dostaniemy do dobrego. AktaMusz 66. Rozbiegną się po puszczach, każdy węchem szuka, Znaydzie Iámnik skrytego pod ziemią Borsuka. DrużZbiór 54. Iaźwiec, Borsuk, ein Tachs. BierSłowa 32. Borsuk, Iaźwiec. Igel, Hochel. porc-épic. T III 70.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
BORSUKI blp
Znaczenia:
nazwa własna »nazwa folwarku«: [Przedstawia autor sądowi] Kwit z wypłacenia podymnego z majętności Isłoczy, alias Trzaskowszczyzny, Malawczyc, Isłoczy drugiej z folwarkiem Borsukami [...]. MatDiar I, 775. [...] item prawo wlewkowe od JMPana Stefana Wysockiego na majętność Borsuki w województwie mińskim leżącą, temuż WJMPanu Matuszewicowi, cześnikowi mińskiemu, w roku tysiąc sześćset osimdziesiąt piątym, decembra dwudziestego dnia dane [...]. MatDiar I, 775. [...] item ekstrakt relacji generalskiej z ksiąg grodzkich mińskich, w roku tysiąc sześćset dziewięćdziesiąt dziewiątym, decembra piątego dnia wydanej, pogorzenia budynków, ruchomości, dokumentów i ludzi we dworze Borsukach w województwie mińskim leżących [...]. MatDiar I, 784.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: WM